Bu Yazıda Neler Var?
Kitaplık Nedir? Kitaplık Nasıl Oluşturulur?
KİTAPLIK, ‘kitapların evidir. İnsan orada bilmediği kitapları keşfedebilir, okumak istediklerini parasız olarak ödünç alabilir veya yerinde inceleyebilir.
Herkes için kitap
Eski zamanlarda kitaplıklar uzun süre sadece saraylarda, camilerde, manastırlarda, medrese ve ‘üniversitelerde bulunurdu. Batılı insanların çoğu okuma bilmezdi. Sonra, eğitimin gelişmesiyle ve basımcılığın ilerlemesiyle kitaplar çoğaldı.
Günümüzde kitaplık her yerde vardır; ‘okullarda, fabrikalarda, köy odalarında, hastanelerde. Üniversitelerin, müzelerin, araştırma merkezlerinin kendi kitaplıkları bulunur ve en uzak köylerde, gezici kitaplık, okuyucuların ayağına gider.
İskandinav ülkelerinde kitaplık gemiler bile vardır ve Ingilizler, yaşlılar ve hastalar için eve kadar gelen kitaplıklardan yararlanırlar.
Türkiye’de kütüphanecilik öğretimi
Osmanlılar döneminde kütüphaneler hafızıkütüpler tarafından yönetilirdi. Kütüphanelere verilen öneme paralel olarak hafızıkütüplerin seçimine de büyük önem veriliyordu. Türkiye’de çağdaş kütüphanecilik tekniği cumhuriyet döneminden bölümünü* kitap rafları. sonra gündeme geldi. Paris’te kütüphanecilik öğrenimi gören Haşan Fehmi Karatay, İstanbul Üniversitesi Kitaplığı’nda, ilk çağdaş uygulamaları getiren kişi oldu. Kütüphanecilik öğrenimi de ilk kez Haşan Fehmi Karatay’ın yönetiminde düzenlenen bir kursla başladı. Eylül 1925’te İstanbul’da açılan kurs dört ay sürdü. En uzun kütüphanecilik kursları 1942-1952 arasında Adnan ötüken yönetiminde yapıldı.
Kütüphanecilik öğretiminin yükseköğrenim düzeyinde ele almışı, 1954-1955 ders yılı başında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesi bünyesinde açılan Kütüphanecilik Bölümü’yle başladı. Bunu 1964-1965 öğrenim yılında çalışmalarına başlayan İstanbul Üniversitesi Kütüphanecilik Bölümü izledi.
Türkiye’de kitaplıklar
Türkiye’de kitaplıklar tüm benzerleri gibi oldukça önemli bir boşluğu doldurmaktadır. Araştırmalar için benzersiz bir başvuru olanağı sağlayan kitaplıklarımız, alım gücü sınırlı okuyucuya da okuma keyfini sürdürme şansı vermektedir. 1991 yılında Türkiye’de toplam 953 kütüphane bulunmaktaydı. Bu kütüphanelerde yaklaşık 19 milyon kitap okuyucuların hizmetine sunulurken, aynı yıl kitaplıklardan yararlananların sayısı da 1.403.768 kişiydi.
Türkiye’deki belli başlı kütüphaneler şunlardır:
Beyazıt Devlet Kütüphanesi (İstanbul): 1882 yılında Bayezid Camisi Külliyesi’nde açıldı. Bir devlet ve derleme kütüphanesidir. Kütüphane yaklaşık 500.000 basma ve 11.000’den fazla elyazması eseri barındırır. Ayrıca süreli yayınlar, broşür, banknot, kartpostal, afiş vb. koleksiyonlarıyla, Türkiye’nin en zengin kütüphanelerindendir.
