Yeni Çağ’da Avrupa’da Düşünce Ve Sanatta Gelişmeler (Rönesans Ve Reform) | Onlinezeka

Yeni Çağ’da Avrupa’da Düşünce ve Sanatta Gelişmeler (Rönesans ve Reform)

Rönesans Hareketleri

Rönesans’ın kelime anlamı; yeniden doğuş demektir. Geniş anlamda ise, XV. ve XVI. yüzyıllarda önce İtalya’da başlayan daha sonra diğer Avrupa ülkelerine yayılan edebiyat, sanat, düşünce ve bilim alanındaki yeniliklere ve gelişmelere Rönesans denilmiştir.

Rönesans’ın Nedenleri

  1. Kâğıdın ucuzlaması ve matbaanın bulunması ile yeni buluş ve düşüncelerin her tarafa kolayca yayılması
  2. Edebiyat ve sanattan zevk alan bir sınıfın doğması (Avrupa’daki kültür ve sanat faaliyetlerini destekleyen, bilim adamları ve sanatkârları koruyan varlıklı kişilerin (mesen) ortaya çıkması)
  3. Eski Yunan ve Roma’ya ait edebiyat, felsefe, bilim ve sanat eserlerinin incelenmesi, değerlendirilmesi ve bunların akademilerde okutulması
  4. Avrupalıların İspanya’daki Endülüs Emevi Devleti aracılığı ile İslâm uygarlığını tanıması,
  5. Haçlı Seferleri ile doğu uygarlığına ait bilim ve teknolojik gelişmelerin batıya taşınması
  6. Coğrafi Keşiflerle Avrupa halkının zenginleşmesi ve yaşam seviyesinin yükselmesi
  7. Avrupa’da üstün yetenekli sanatçı ve düşünürlerin yetişmesi

Rönesans hareketleri önce İtalya’da başlamıştır. Rönesans’ın İtalya’da başlamasında;

  • İtalya’nın coğrafi konumu nedeniyle Mısır, Yunan, Helen ve İslam uygarlıkları ile yakın ilişki içinde olması,
  • Haçlı Seferleri sonunda Akdeniz’de önemli bir ticaret merkezi haline gelen İtalya’nın farklı kültür ve uygarlıklardan etkilenmesi,
  • Ticaret sayesinde zenginleşen İtalya’daki şehir devletlerinde kültürel çalışmaların desteklenmesi,
  • Katolik Kilisesi’nin merkezi olan papalığın Roma’da olması, buraya yapılan bağışlar ve ziyaretler sayesinde zenginleşen kilisenin sanatçıları koruyup desteklemesi,
  • İstanbul’un fethinden sonra İtalya’ya giden Bizanslı bilginlerin çalışmaları,
  • Roma ve Helen medeniyetinin merkezi olan İtalya’nın Avrupa’nın da kültür merkezi olması
    etkili olmuştur.

İtalya’da Rönesans, XIV. yüzyılın sonlarında Hümanizm ile başlamıştır. İtalya’da edebiyat alanında başlayan Rönesans hareketleri XV. yüzyıl ortalarında her türlü fikri hareketi kapsamıştır. İtalya’da; edebiyat, resim, heykeltıraşlık ve mimari gelişmiş, diğer Avrupa uluslarına örnek olmuştur. Leonardo da Vinci, Mikelanj, Donatello ve Makyavel İtalya’da Rönesans’ın öncüleri olmuşlardır.

Bunu da Okuyabilirsin...
Büyük Veba Salgını

Rönesans Dönemi’nde Avrupa Ülkelerindeki Değişimler

İtalya’da başlayan Rönesans kısa zamanda bütün Avrupa’da yayıldı. Rönesans daha ziyade Fransa’da sanat; Almanya’da dini tablo ve resimler; İngiltere’de edebiyat; İspanya’da resim ve edebiyat alanında gelişti. İtalya’daki Rönesans hareketinde eski  Yunan ve Roma eserleri yeniden ortaya çıkarıldı. Machiavel Hükümdar adlı eserini yazdı. Ressamlardan Rafael, heykeltıraş, mimar ve edebiyatçı da olan Leonardo da Vinci ve Mikelanj İtalya’da yetişen sanatkarlardır.

Fransa, edebiyat ve fikir sahalarında İtalya’yı geçerek; Ronsard, Montaigne, Rabelais, mimarlıkta Pierre Loscot yetişti. Fransa krallarından I. François, Colldge de France kurdurdu. Almanya’da hümanizm akımında Erasmus, Röklen, Luther, resimde Albrecht Dürer yetişti. İngiltere’de tiyatro sahasında eserleriyle tanınan Şekspir dünyaca tanınan eserler ortaya koydu. İspanya’da Donkişot yazan Cervantes, ressam Velasquez, Hollanda’da ressam Rembrandt, Polonya’da ilk defa dünyanın güneş etrafında döndüğünü söyleyen Kopernik Rönesans’ın öncüleri oldular.

Rönesans’ın Yayılması

Rönesans’ın İtalya’dan sonra, Batı Avrupa ülkelerine yayılmasında;

  • İtalya’ya gelen tüccarlar, iş adamları ve öğrenciler
  • Papa’yı ziyarete gelenler
  • Savaşlar sırasında İtalya’ya giren kral ve komutanların burada gördüklerini kendi ülkelerine de taşımaları

etkili olmuştur.

Fransa’da Rönesans kralların desteğiyle gelişmiştir. Bu ülkede Rönesans, güzel sanatlar alanından çok bilim alanında gelişmiştir. Yetişen hümanistler Yeni Çağ’da Fransız dilini ve edebiyatını geliştirmişlerdir. İngiltere’de Rönesans’ın öncüsü Shakespeare (Şekspir) olmuştur. Bu ülkede Rönesans daha çok edebiyat alanında gelişmiştir.

Rönesans’ın Sonuçları

  1. Avrupa’da hür düşünce ve yeni sanat anlayışları ortaya çıkmıştır.
  2. Avrupa’da bilim alanında deney ve gözleme dayanan pozitif düşünce yayılmış ve skolastik düşünce yıkılmıştır.
  3. Hümanistler insanı ve doğayı konu alan, insanın ön plana çıktığı eserler ortaya koymuşlardır.
  4. Avrupa’da eğitim – öğretim faaliyetlerine önem verilmiştir. Bilimsel alandaki çalışmalar endüstrinin gelişmesine ortam hazırlamıştır.
  5. Avrupa’da soylularla halk arasındaki ekonomik, sosyal ve kültürel alanlardaki çelişkiler artmıştır. Din adamları yönetimden uzaklaştırılmışlardır. Devlet işlerini yürütmek üzere bürokratlar ortaya çıkmıştır.
  6. Pozitif düşüncenin gelişmesiyle Hristiyanlık dininin kutsal kitabı İncil ve din adamları eleştirilmiştir. Bunun sonucunda Avrupa’da Reform hareketleri başlamış ve kilisenin gücü azalmıştır.
  7. Tabiat olayları, bitkiler, hayvanlar ve insan anatomisi hakkında yeni bilgilere ulaşılmıştır.
  8. Denizcilik alanındaki gelişmeler sonucu sömürge imparatorlukları kurulmuştur.
Bunu da Okuyabilirsin...
29 Ekim Cumhuriyet Bayramı'na dair söz ve mesajlar

Rönesans Hareketleri ile Kısaca

  • Resim, heykel, mimari gibi güzel sanatlarda büyük gelişme oldu
  • Düşünceyi sınırlayan engeller kalktı.
  • Bilim ve teknolojideki gelişmeler hızlandı
  • Reform, aydınlanma çağı ve Sanayi inkılabı gibi gelişmelere ortam hazırlandı.

Reform Hareketleri

Reform’un kelime anlamı; yeniden düzenlemek ve yeni şekil vermektir. Reform, XVI. yüzyılda Katolik mezhebindeki bozulmayı önlemek ve yeni düzenlemeler yapmak ihtiyacından doğmuştur. Katolik Kilisesi’nin zamanla bozularak amaçlarından uzaklaşması üzerine XVI. yüzyılda Almanya’da başlayıp daha sonra da diğer Avrupa ülkelerine yayılan Reform hareketi gerçekleşmiştir.

Reform’un Nedenleri

  1. Avrupa’da Reform hareketlerinin başlamasında;
  2. Bozulan Katolik Kilisesi’nin din adamlarının çıkarlarına göre hareket etmesi, Kilisenin elde ettiği siyasi gücü kullanarak halkı sömürmesi
  3. Kilisenin dini ticarete alet etmesi, para ve toprak bağışları karşılığında Endüljans adlı af belgesi düzenleyerek zenginleşmesi
  4. Hümanizm sayesinde Hristiyanlığın kaynaklarına inilerek temel ilkelerinin ortaya çıkarılması
  5. Kağıt ve matbaa sayesinde Avrupa toplumlarında iletişimin artması
  6. Rönesans döneminde yetişen özgür düşünceli aydınların Katolik Kilisesi’ni eleştirmeleri
  7. İncil’in ve kutsal metinlerin ulusal dillere çevrilmesi ve matbaa sayesinde bol miktarda basılması, bu sayede kutsal metinlerde yazılanlarla din adamlarının söylemleri arasında ciddi farklılıklar olduğunun anlaşılması

etkili olmuştur.

Reform hareketleri ilk olarak Almanya’da başlamıştır. Alman ilahiyatçı Martin Luther Reform’a öncülük etmiştir. Luther Roma’yı ziyaretinde Papa’nın lüks içinde zengin bir yaşam sürdüğünü görmüştür. Buna karşılık kendi halkının yoksulluk içinde yaşadığını düşünen Luther Almanya’ya döndüğünde Wittenberg Kilisesi’nin kapısına 97 maddelik bir bildiri asmıştır. Bu bildiride, “Tanrı ile kul arasına kimsenin giremeyeceğini, günahları ancak Tanrı’nın bağışlayabileceğini” ifade ederek Papa ve Katolik kilisesindeki pek çok uygulamaya karşı çıkmıştır.

Luther’in bu tutumu ekonomik sıkıntı içinde olan Alman halkı arasında büyük ilgi görmüştür (1517). Martin Luther’in düşüncelerinin yayılması üzerine Papa, Luther’i aforoz etmiş ve öldürülmesine karar verilmiştir (1521). Ancak Almanya’daki bazı prensler Martin Luther’i korumuştur. Alman İmparatoru Şarlken 1529’da yayınladığı bir fermanla Luther’in düşüncelerinin kabul gördüğü yerler dışında yayılmasını yasaklamıştır. Bu durum Luther yanlıları tarafından protesto edilmiştir. Bu nedenle Luther’in görüşlerini benimseyenlere Protestan denilmiştir.

Bunu da Okuyabilirsin...
Osmanlı Devleti'nin Kısa Sürede Büyümesinin Nedenleri

Martin Luther ile Katolik Kilisesi taraftarları arasında çıkan anlaşmazlıklar, kilise mallarının köylüler ve şövalyeler tarafından yağmalanmasına neden olmuştur. Savaşların ülkede huzuru bozmasından ve imparatorluğun parçalanmasından endişe eden Alman İmparatoru Şarlken, 1555’te Ogsburg Antlaşması ile Protestanlık mezhebini resmen kabul etmiştir.

Protestanlığın öncüsü Alman ilahiyatçı Martin Luther

Fransa’da Reform hareketleri Kalvenizm olarak ortaya çıkmıştır. Kanlı mezhep savaşlarının yaşandığı Fransa’da ancak, 1598’de çıkarılan Nant Fermanı ile Kalvenistlere inanç serbestiyeti tanınmıştır. İngiltere’de kral VIII. Hanry (Henri) tarafından Anglikan Kilisesi kurulmuştur.

Hollanda’da Erasmus, Katolikliğe karşı reform yapılmasını savunmuştur. İtalya, İspanya, Portekiz gibi ülkelerde Katolik Kilisesi’nin sert önlemleri nedeniyle reform hareketleri fazla etkili olamamıştır.

Reform hareketleri Kısaca,

  • Avrupa’da mezhep birliğinin bozulmasına
  • Kanlı mezhep savaşlarının yaşanmasına
  • Kilise mallarının yağmalanmasına
  • Katolik Kilisesi’nin etkisinin azalmasına
  • Eğitimin kilise tekelinden çıkarılmasına neden olmuştur.

Reform’un Sonuçları

  1. Avrupa’da mezhep birliği parçalanmış, Katolik ve Ortodoks mezhepleri yanında Protestanlık, Kalvenizm ve Anglikanizm mezhepleri ortaya çıkmıştır.
  2. Papa ve din adamlarının saygınlıkları azalmıştır.
  3. Protestanlığın yayıldığı yerlerde eğitim – öğretim kurumlan kilisenin elinden alınmış, laik eğitim anlayışı yaygınlaşmıştır.
  4. Katolik Kilisesi’nden ayrılan ülkelerde kilisenin topraklarına ve mallarına el konulmuştur.
  5. Katolik Kilisesi yeni düzenlemeler yapmak zorunda kalmıştır. Kilise halka hoş görünebilmek için bir taraftan çeşitli sosyal kurumlar açmış, bir taraftan da engizisyon mahkemeleriyle otoritesini devam ettirmeye çalışmıştır.
  6. Katolik Kilisesi dağılmayı önleyebilmek amacıyla Cizvit Tarikatı’nı kurmuş, yeni keşfedilen yerlerde Hristiyanlığın yayılmasına çalışmıştır.
  7. Protestan krallar ve prensler egemen oldukları bölgelerde din işlerinin mutlak hakimi olmuşlardır.
  8. Reform hareketleri sonucunda Avrupa’da oluşan siyasal ayrılıklar, Osmanlıların Avrupa içlerine ilerlemesini kolaylaştırmıştır.
Gönderiliyor
Kullanıcı Oyları
( oy)

Yorum Bırak