Bu Yazıda Neler Var?
Kibrit Nasıl İcat Edilmiştir? Kibrit Hakkında Her Şey
TARlH ÖNCESİ’nde yaşamış atalarımızdan biri bugün dirilseydi, onu en çok şaşırtan şeylerden biri herhalde kibrit olurdu. Hatta birçok modem araçtan fazla, bibrite hayran kalırdı.
Gerçekten de *ateş çıkartabilen bu küçücük kıymık, gerek sadeliği, gerek kullanışlılığı bakımından son derece etkili bir buluştur.
Parafine bulanmış küçük karton veya tahta sapın bir ucundaki karışım (potasyum klorat, manganez dioksit, potasyum bikromat, antimon sülfür, cam tozu) fosforlu bir yüzeye sürtülünce kimyasal bir tepki yaratır ve bu tepkinin sonucunda hızlı bir yanma olayı meydana gelir, yani alev çıkar.
Kibrit Ne Zaman İcat Edilmiştir?
Kibrit 1809’da icat edildi; bu küçücük âlet, sadece uçlarından biri, içinde potasyum klorat bulunan bir karışıma batırılmış küçük bir kükürtlü tahta parçasından ibaretti. Tutuşturmak için yoğun sülfürik aside daldırmak gerekiyordu: Bu da tehlikeli ve oyalayıcı bir işti.
Kullanışlı basit ilk kibrit 1831 yılında, Dole’de, on dokuz yaşındaki genç bir Fransız öğrencisi olan Charles Sauria tarafından geliştirildi: Sauria bu karışıma, en basit sürtünmeyle alev alıveren beyaz •fosfor katmayı akıl etti Daha sonra, İsveç’te, çakma yerine sürülen bir başka karışıma kırmızı fosfor (beyaz fosforun tersine, zehirli değildir) katıldı ve kibritin ucunda sadece potasyum klorat kaldı, böylece “İsveç” kibriti veya “güvenlik” kibriti doğdu.
Türkiye 1929’a kadar kibriti Avrupa’dan ithal ederdi; ilk fabrika İstanbul’da Büyükdere’de kuruldu (1932). Yirmi yıl devlet tekelinde tutulan kibrit yapımı işi 1952’de serbest bırakıldı ve bu tarihten sonra özel fabrikalar da kuruldu.
