Bu Yazıda Neler Var?
Kavak Ağacı Nerede Yetişir?
SÖĞÜTGİLLER (salicaceae) familyasının, populus cinsini oluşturan 30 kadar ağaç ve çalı türünün ortak adıdır. Kuzey ılıman bölgelerde, özellikle de Doğu Asya ile Kuzey Amerika’da yaygındır. Almaşık olarak dizilen düz ya da dişli kenarlı (ya da loplu), üçgen, oval ya da kalp biçimli yaprakları, erkek ve dişi çiçeklerin ayrı ayrı oluşturdukları sarkık çiçek durumları (tırtıl), yapışkan reçinemsi bir maddeyle sıvalı çiçek tomurcuklan ve içinde çok sayıda tüylü tohumlan bulunan kapsül tipi meyveleri vardır.
Kavak türleri 5’e ayrılır:
1- Fırat Kavağı (turanga), (populus euphratica):
Akdeniz çevresinden Türkistan’a kadar yaygın bodur bir kavaktır. Kara kavağa benzer, ama sürgünlerinde uç tomurcuğu bulunmaz, tomurcuklarında da yapışkan madde yoktur. Türkiye’de daha çok Güneydoğu’da bulunur.
2- Akkavak (p. alba) ve Titrek Kavak (p. tremula):
Atlantik’ten Sibirya’nın ortasına kadar uzanan geniş bir alanda yaygındır. Yapraklar yuvarlak ve yaprak sapı yassı olduğu için en hafif rüzgarda bile titreyen titrekkavak özgün bir hışırtı çıkarır. Akkavağın yaprakları çok biçimli ve yaprak alt yüzü beyazımsı havlıdır. Bozkavak, titrek kavakla akkavağın melezidir. Genellikle ormanlarda dağınık olarak bulunur. Bu kavakların üçü de Türkiye’de yetişir.
3- Kara Kavak (p. rıigra):
Avrasya kökenli bir türdür. Deltoit kavak da bu gruptandır ve Kuzey Amerika’da yaygındır. Avrupa-Amerika kavakları karakavakla deltoit kavağın çaprazlanmasıyla elde edilmiş melez kavaklardır. Karakavağın Türkiye’de üç alttürü yetişir: Adi karakavak, tüylü karakavak (ya da bu-gala), servi kavağı
4- Belsem Kavakları (tacamahaca):
Kuzey Amerika’dan Doğu Asya’ya kadar yaygındır, Avrupa’da da başarıyla üretilmektedir.
5- Beyaz Kavaklar (p. leucoides):
Kuzey Amerika ve Asya’da bulunan bu kavak türünün ekonomik önemi yoktur.
Kavak, tavşan başta olmak üzere yaban hayvanlarından ve rüzgardan zarar görebilir. Odunun değerini düşürerek kavaklarda büyük zararlara yol açan ökse otundan başka çeşitli hastalıklar da kavağa zarar verebilir; çürüklük (armillaria) köklere, bakteri şankrı (olothichizaj gövdeye zarar verir; yapraklar pas, mars sonia, kabarcık ve mozaik hastalıklarına tutulabilir.
Kavak odunu hafiftir ve yumuşaklığından dolayı kolay işlenir. Doğrama, su çarkı kanadı yapımında, kibrit ve ambalaj sanayisinde kullanılır. Kereste ve kontrplak levhası olarak da yararlanılabilir. Yapraklan ve körpe dallan bazı yörelerde hayvanlara yem olarak verilir.
Enerji kaynağı olarak kullanılabilir; odun elde etmek amacıyla hızlı bir üretim için kısa evrimli baltalık kavak yetiştirme çalışmaları henüz deneme aşamasındadır.
