Bu Yazıda Neler Var?
Katar Nerededir? Katar Hakkında Her şey
Arap Yarımadası’nda bağımsız bir emirlik olan Katar’ın batısında Suudi Arabistan, güneyinde Birleşik Arap Emirlikleri, doğusunda Basra Körfezi ve kuzeyinde Bahreyn yer alır.
Nüfusu: 2.639.000
Başkent: Doha.
Yönetim şekli: Emirlik.
Devlet Başkanı: Tamim bin Hamad es-Sani
Katar Coğrafyası
Katar, doğal yapısıyla bir taş çölüdür. 1949’da başlayan petrol üretimi, boru hattıyla doğu kıyısındaki Umm Said Limanı’na bağlanır. Ayrıca denizaltı petrol yatakları, ülke ekonomisinin gelişmesini sağlayacak bir garantör kaynak oluşturur.
Doğalgaz üretim ve kaynakları zengindir. Tarım ürünleri ve halkın ihtiyaçları ithal edilir. Ülke sanayisi, tamamıyla petrol ve doğalgaza dayanır. Sanayi, petrol arıtma, petrokimya, gaz sıvılaştırma, çimento ve demir-çelik tesisleriyle sınırlıdır.
Nüfusun yüzde 80’ini göçmenler, özellikle İranlılar ve PakistanlIlar oluşturur.
Katar Tarihi
Ortaçağ’da Umman Sultanlığına bağlı olan Katar, 14. yüzyılda Türk egemenliğine girdi ve yönetimi yerel şeyhlere bırakıldı. 19. yüzyıl başlarında, Vaha-bi Ayaklanması sırasında Suudiler’in istilasına uğradı. Ayaklanma bastırılınca (1818) Türk denetimi yeniden kuruldu, ama ordu ayrılınca, Vahabi egemenliği altında yerli şeyhler yönetimi yeniden başladı. 19. yüzyıl ortalarında bölgede İngiliz nüfuzunun artması karşısında es-Sani Sülalesi’nden Katar Emiri Muhammet bin Sani, İngiltere ile bir dostluk antlaşması imzaladı (1868). 1871’de el-Katifi ele geçiren Türkler, Davha’ya bir heyet göndererek es-Saniler’den Cazim bin Muhammet’e Türk egemenliğini ka-< bul ettirdiler. Buna karşın Hasa’dan kovulmuş olan Bedeviler’le Vahabiler, Os-manlılar’a karşı Katar’ı üs olarak kullandılar. Bunun üzerine Türkler, Davha’ya asker ve top çıkartarak yörede karargâh kurdular. 19. yüzyıl sonlarında Türkler’-in egemenliği Davha’dan pek öteye gitmiyordu. 1913’te Türkler, bir antlaşma ile Katar üzerindeki haklarından vazgeçtiler. 1916’da imzalanan bir antlaşma ile Katar İngiltere’ye bağlandı, Mayıs 1970’te, 1868’den beri toprakları yöneten aileden gelen Şeyh Halife bin Ahmet es-Sani, devletin ilk hükümetini kurdu ve başbakan oldu. Eylül 1971’de, emirlik bağımsızlığını ilan etti. Birleşik Arap Emirlikleri Federasyonu’na da katılmadı.
Büyük Britanya ile yeni bir antlaşma imzaladı, Arap Birliği’ne ve BM’ye üye oldu. Kral ailesinin desteğini alan başbakan, kralı tahttan indirerek yerine geçti (22 Şubat 1972). Yeni kral birçok modernleşme önlemi aldı ve bunları halka duyurdu. 1974’te Katar, topraklarında bulunan tüm petrol şirketlerinin denetimini ele geçirdi. Devlet başkanı ve başbakanlık görevlerini elinde toplayan Şeyh Halife, sınırlı bir “parlamenter” rejim deneyine girişti (1972’de tüm üyelerini emirin seçtiği bir Danışma Meclisi’nin kurulması), Mayıs 1977’de, emirin büyük oğlu Ahmet bin Halife es-Sani veliaht prens ilan edildi ve Savunma Bakanlığı’-na getirildi. Mart 1981’de, Körfez İşbirliği Kurulıı’nun oluşturulmasına katılan Katar, Şubat 1982’de, Suudi Arabistan ile bir güvenlik antlaşması imzaladı.
Petrol gelirindeki azalma nedeniyle, 1984’ten sonra büyük yatırımlar ertelendi. Emir Şeyh Halife bin Ahmet es-Sani Mart 1985’te Türkiye’yi ziyaret etti. İki ülke arasında ekonomik ve teknik işbirliği antlaşması imzalandı, Türkiye’den geçerek güney Avrupa’ya ulaşacak do-ğalgaz boru hattının yapımı görüşüldü. 1986’da Faşt el-Diba Adası üzerinde hak iddia eden Bahreyn’le sınır sorunu gündeme geldi. Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan yetkililerinin arabuluculuğuyla sorun çözüldü, ada boşaltıldı. İşgücü açığının kapatılması için Hindistan ve Pakistan’la işçi antlaşmaları yapıldı (1986, Mart 1987).
