Bu Yazıda Neler Var?
Falez nedir, nasıl oluşur? Çeşitleri ve özellikleri nelerdir? Bu içeriğimizle birlikte bu soruların yanıtlarını ayrıntılı bir şekilde öğreneceksiniz.
Göl ve deniz kenarında bulunan ve genel yapıları itibariyle görsel bir değer sunan falezler, tabiatın doğal işleyişi sonucunda oluşmuş şekillerdir. Falez nedir? Falezler nasıl oluşur? başlığı altında, falezlerin oluşum süreçleri ve bu oluşumlar hakkındaki diğer bilgilere yer verdik.
Falez Nedir?
Falez; Göl ve deniz kenarlarında dalgalar ile daha çok yumuşak kaya veya yüzeylerin etkileşime girmeleri sonucu oluşan diklikler veya yapılardır diyerek, falez nedir? sorusuna anlaşılabilir bir cevap verebiliriz.
Falezler Nasıl Oluşur?
Falezler nasıl oluşur? Sorusunun yanıtında sıra. Falezlerin oluşumda en temel etken, göl ve deniz kenarlarındaki kaya yapılarına dalgaların sürekli çarpmasıdır. Dalgalar kaya oluşumlarına çarparken aşağıdan yukarı doğru, sonrasında ise yukarıdan tekrar merkeze doğru hareket eder. Bu hareket, uzun zaman içerisinde falezlerin oluşumuna etki eder.
Falezlerin coğrafi dildeki bir diğer adı da yalıyar olup, “falez” sözcüğü yabancı dilden Türkçeye geçmiştir. Dalga hareketlilikleri daha çok falez gibi oluşumlara neden olduğu gibi, bu dalgalar kaya kütlelerinden kopan devasa parçaları aşındırarak sahil kenarında kaya kemerlerinin oluşmasına da sebep olur.
Falez Çeşitleri Nelerdir?
Falezin ne olduğu ve nasıl oluştuğu hakkında bilgi sahibi olduğumuz göre, şimdi falez çeşitlerini sıralamaya başlayabiliriz.
Yalancı falez: Dalgalar nedeniyle oluşmayıp, normal yapıları itibariyle de dik konumda bulunan su kenarlarındaki düz kaya kütleleridir. Bu tür falezlerde oluşum, daha çok tektonik hatlara bağlı olarak meydana gelmiştir.
Çift yalıyar: Falezlerin bu tipinde, ana kütleden kopan çok büyük parçalar, dikliklerin önünde yer alır. Yani ana kütleden kayan büyük kümeler, ana kütle önünde durarak iki farklı yapının oluşmasına neden olur.
Ölü falez: Ölü falezler ise; suya yakın olmalarına rağmen, artık su ile herhangi bir etkileşimi kalmamış oluşumlardır. Ölü falezlerin neredeyse tamamı, bundan yüzyıllar önce o bölgede suyun varlığı sebebiyle normal dalga etkisiyle oluşan yapılardır. Bu falezler çok daha önceden oluşmuş, halihazırda dalgalar ile herhangi bir etkileşimi kalmamıştır.
Canlı falez: Canlı falezler ise mevcutta dalgalara maruz kalmaya devam eden oluşumlardır. Daha önceden dalgalar sebebiyle meydana gelen bu oluşumlara, dalgalar çarpmaya ve falez yüzeyini süreç içerisinde aşındırmaya devam etmektedir.
Dalan falezler: Bu falez tipleri ise dalgaların doğrudan aşındırmasına maruz kalmadan, falez boyunun kısa olması ve dalgaların yüksek olmasıyla meydana gelmiş oluşumlardır. Dalan falezler, dalgaların yükselmesiyle birlikte suyun altında kalmakta ve oluşumunu bu şekilde sürdürmektedir.
Falezlerin Diğer Özellikleri Nelerdir?
Falezlerin en önemli özelliklerinden biri dalgaların etkisiyle, yapılarının adeta bir duvar gibi düz bir görünümde olmasıdır. Dalgalarla oluşan gelgitler öncelikle kaya kümelerinin yüzeyindeki çıkıntıları aşındırdığı için, zaman içerisinde bu çıkıntılar yok olmakta ve oluşum tamamen daha düz bir yüzeye sahip olmaya başlamaktadır.
Su kenarlarındaki kaya kümelerinin genellikle yumuşak yapıda olması nedeniyle aşınmalarının kolay olması, falez oluşumunu hızlandırmaktadır. Ancak çok sert kaya yapılarının da yüzyıllar içerisinde aşınarak, tanımını yaptığımız ismiyle falez halini aldıkları bilinmektedir.
Bu yazımızda falez nedir, nasıl oluşur? Özellikleri ve çeşitleri nelerdir? sorularının yanıtını verdik. Yeryüzü hakkında daha ayrıntılı bilgi sahibi olmak için “Coğrafya” kategorimizde yer alan diğer muhteşem içeriklerimizi de okumanızı öneririz.
