Bu Yazıda Neler Var?
El temizliği ve el yıkamanın önemini anlatmak için en etkili anahtar kelime: Ellerimiz sürekli temiz kalmalıdır!
Ellerimiz dış dünya ile olan bağlantılarımızdır. Günlük ihtiyaçlarımızı karşılarken, bir iş yaparken ellerimizi kullanırız. Vücudumuza, solunum mekanizması dışında aldığımız her şey ellerimiz vasıtasıyla girer. Günlük hayatımızda ellerimizi kullanmadığımız bir saha yok gibidir. Bu nedenle el temizliği ihmale gelmez.
Vücudumuzun fonksiyonlarını tam ve sağlıklı yapabilmesi için, çalışma düzenini bozucu zararlıların vücudumuza girmemesi gerekir. Giren her zararlının faaliyeti, kaynak-taşıyıcı-vücut üçgeni içinde cereyan eder. Ellerimiz bazen hem kaynak, hem de taşıyıcı olur. Kaynak ve taşıyıcının temiz tutulması hastalık yapıcı mikroorganizmaların bedenimize verecekleri zararı önler.
El parmaklarında mikropların barındırdıkları ve yaşadıkları yerler tırnak ve parmak aralarıdır. Buralar nemlenmeye ve kirliliğe yatkın kapalı bölgelerdir. Bİr araştırmaya göre, uzun tırnakla yemek yiyenlerle kısa tırnakla yemek yiyenler arasında, yemekten sonra yapılan kültürlerde bakteri nispetleri karşılaştırılmış, uzun tırnaklılarda mikropların dört kat daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Yine başka bir araştırmada yemekten önce ellerini yıkayanlarla yıkamayanlardan bakteri örnekleri alınmış ve yemekten önce el yıkayanların (% 8,7) yıkamayanlara (% 35,7) göre ellerinde daha az mikrop tespit edilmiştir.
Özellikle gıda sektöründe çalışanların el temizliğine çok dikkat etmesi gereklidir. Salmonella gibi besin zehirlenmesi yapan mikroplar eller vasıtasıyla bulaşır. Salmonella, E.coli, Enterobakler, Staphylococcus aureus, Fecal streptococcus’lar ve Closteridiumperferinges gibi mikroplar kötü tuvalet hijyeni olan insanlarda bulunmuştur. Sebze, bisküvi, çikolata gibi gıda sektöründe iş görenlerin tuvalet hijyenleri iyi olanlarla, diğer sektörde hijyene dikkat etmeye çalışanlar arasında yapılan araştırmada, gıda sektöründe çalışanların % 8’inde diğer çalışanların ise % 36’sında bakteri kolonilerine rastlanmıştır.
Gıda sektörü dışında el temizliğine dikkat edilecek en önemli sahalardan biri de sağlık sektörüdür. Eller, bulaşıcı hastalıkların hastadan hastaya, hastadan sağlık personeline, personelden hastaya taşınması nda en Önemli organdır. Özellikle hastaneler hemen her türlü mikrobu barındırırlar.
El temizliğinde su, sabun, alkol, clorheksidin, hisibol, proviodine detrol, salvon, zefiran vs. kullanılır. Eller; yemeklerden önce ve sonra, yemek hazırlamadan önce ve sonra, diş, ağız, yüz, göz temizliği yapmadan önce, tuvalet gereksiniminin giderilmesinden önce ve sonra, kirli, tozlu bir işi tamamladıktan sonra, dışarıdan eve ve işe geldikten sonra hasta olan bir yakınımızı ziyaretten sonra yıkanır.
Tırnağın etten ayrıldıktan sonraki bölümünün altında kir ve yağ kolayca birikir. Ayrıca burada mikroplar barınabilir, bağırsak parazitlerinin yumurtaları da bulunabilir. Tırnakların düzenli kesilmesi, banyo yaparken de tırnak fırçası ile fırçalanarak temizlenmesi gerekir. Tırnak yemek, bu nedenle de sağlığa zararlı bir alışkanlıktır.
El tırnakları yarım ay biçiminde, ayak tırnakları ise düz olarak kesilir. Ayak tırnaklarının yarım ay biçiminde kesilmesi tırnak batmalarına neden olabilir.
Aman elimize dikkat mazallah tuttuğumuz şey elimizde kalır!
Opr. Dr. Muharrem YILMAZ
