Başka bir organizmanın içinde veya üstünde yaşayarak ondan beslenen hayvanlar veya bitkilere asalak denir. İnsan bağırsağında yaşayan kurt, solucan veya şerit; insanlarda ve hayvanlarda yaşayan bit, pire, veya uyuzböceği birer asalaktır. Asalağın sürekli olarak barındığı ve sömürdüğü canlıya konak, üreyebilmek için geçici bir süre barındığı canlıya ise arakonak adı verilir.
Asalak konağını bulamazsa veya ondan ayrılırsa yaşayamaz, ölür. Çünkü başka türlü beslenemez. Arakonağını bulamayan asalak ise üreyip çoğalamaz. Doğada asalaklık hayli yaygındır. Solucanların, sülüklerin, uyuzböceklerinin birçok türünde; kabukluların, yumuşakçaların, böceklerin bazı türlerinde; birhücrelilerin pek çoğunda (sporlular, çeşitli amipler, hastalık yapan bakteriler v.b.); bitkilerden bazı mantarlarda ve tohumlu bitkide görülür.
Bütün asalaklarda üreme yoğunlaşır. Yumurtalık irileşir, yumurta sayısı korkunç derecede artar (bağırsak solucanı yılda 60 milyondan fazla yumurta yapar).
Asalak Bitkiler
Asalaklık bitkiler dünyasında da oldukça yaygındır. Asalak bitkiler tam asalak ve yarı asalak diye ikiye ayrılır. Tam asalak bitkiler klorofilsizdir, kendilerine besin yapamaz, bütün besinlerini konak bitkiden veya hayvandan alır. Ayçiçeğine musallat olan canavarotu (orobanş), bahçelerde ağaçlara zarar veren küsküt, bağlarda, bahçelerde meyve ve sebzelere zarar veren çeşitli mantarlar tam asalak bitkilerdir. Külleme, mildiyu, pas adı verilen bitki hastalıkları bu çeşit mantarların sebep olduğu hastalıklardır.
canavarotu
Yarı asalak bitkilerse klorofillidir, yani bunlar fotosentez yoluyla kendilerine besin yapabilir. Ancak bazı maddeleri konaklarından edinmek zorundadır. Örneğin ökseotu elma, armut gibi ağaçlarda yetişir; gerekli besisuyunu, özellikle azotlu bileşikleri konağından alır.
