Bu Yazıda Neler Var?
3 Aralık Dünya Engelliler Günü dolayısıyla hazırladığımız yazı. Engelli nedir? Bedensel ve zihinsel engelli insanların karşılaştıkları güçlükler nelerdir?
3 Aralık Dünya Engelliler Günü nedeniyle gündemin yoğun konusu, özel vatandaşlarımız yani engelliler olmaktadır. Önceleri özürlü veya sakat olarak yaygın kullanımı olan engelli sözcüğünün anlamı; fiziksel, zihinsel veya her iki durumun da birlikte görüldüğü kısıtlılıktır. Doğuştan veya sonradan oluşan fiziksel veya zihinsel bir rahatsızlık nedeniyle oluşan engeller nedeniyle kişinin sosyal ve zihinsel becerilerinde gecikmeler, aksamlar oluşur. Genetik nedenlerle olabileceği gibi sonradan hastalık veya kaza nedeniyle de oluşan engellilik, kişide hareket ve duyu işlevlerinde kısıtlanma oluşturur.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yapılan İşlevsellik, Yetiyitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırması’na göre engelli olma hâli için yeti yitimi terimi kullanılır. Engelliler; vücudun duyusal, işlevsel, zihinsel ve ruhsal farklılıkları öne sürülerek; toplumsal veya yönetimsel tutum ve tercihler sonucu, yaşamın birçok alanında kısıtlama ve engellerle karşılaşabilirler.
Türkçede yeti yitimini tanımlamak için sakat, çürük, özürlü ve malul gibi çok çeşitli sözcükler kullanılır. Ancak adlandırmalardan çok pratikte, engellilerin tüm yaşamsal hizmetlere erişiminin kolaylaştırılması daha önemlidir. Tabi ki sakat,özürlü gibi ifadeler engelliler için oldukça inciticidir. Türkiye’de genellikle engelin türü ve engelli sözcüğü birlikte kullanılır. Görme engelli, işitme engelli, ortopedik engelli vb.
Engelliliğin çeşitleri
Engelli denince akla çoğunlukla görme, işitme, zihinsel ve ortopedik engeller gelmektedir. Daha sistemli bir sınıflamaya göre ise engellilik, 3 ana grupta toplanmaktadır.
Fizyolojik engel
Doğuştan gelen ya da sonradan geçirilen bir kaza veya hastalık nedeniyle oluşan hayati organların fonksiyon yetersizliği bu grupta yer alır. Fizyolojik olarak engellere örnek olarak; mobilite bozuklukları, solunum bozuklukları ve organ yetmezlikleri verilebilir.
Zihinsel – nörolojik kontrol problemi
Tüm dünyada en yaygın olan engel türleri bu başlıkta ele alınmaktadır. Görme, işitme engelli veya daha geniş kapsamda beyin ile ilgili algılama ve algıladığını doğru yorumlayamama durumları, algısal engellilik sınıfına girer. Görme bozuklukları (körlük), işitme bozuklukları (sağırlık), psikiyatrik bozuklukları (duygusal algı bozuklukları, sosyal bozukluklar, çeiştli derecelerde zihinsel yetersizlikler ve otizm spektrum bozuklukları ilk akla gelenlerdir.
Fiziksel engel
Fiziki hareket özgürlüğünün kısıtlandığı durumlar bu grup engellerdir. Uürüme engellilik, ortopedik engellilik vs.
Bir diğer sınıflama da engelin derecesine göre yapılandır. Hafif engelli bireyler, kişisel gereksinimlerini (yemek,tuvalet vs.) karşılayabilirler. Ağır engelliler ise özel veya yaşamsal gereksinimlerini başkasının yardımı olmadan karşılayamazlar.
Bedensel ve Zihinsel Engelli İnsanların Karşılaştıkları Güçlükler
Son yıllarda hem dünyada hem de ülkemizdeki olumlu gelişmelere rağmen, engellilerin karşılaştığı güçlükler devam etmektedir. Toplumsal yaşam becerileri ve sosyalleşme ihtiyacı en önemli güçlüklerdendir. Tüm çabalara rağmen sosyal çevrenin engelli bireye yaklaşma biçimi sorun oluşturmaya devam etmektedir.
Engellilerin karşılaştığı bir başka güçlük ise ürün ve hizmetlerin tam olarak erişilebilir olmamasıdır. Yetrsiz ve desteksiz spor salonları, sinema ve tiyatro salonları buna örnektir. Yine fiziksel engelliler için toplu taşıma araçları tam olarak erişilebilirlikten uzaktır. Otistik bireylerin özelliklereine uygun eğitim programı ve eğitimci bulunmamaktadır.
Engelliler için hazırlanan hukuki mevzuatın takibi yeterince yapılmamakta, engelli hakları konusunda bilgisi olmayan kişiler için yeterli rehbelik hizmeti sunulmamaktadır.
Kaynak: bilgitor.com/engelli-ne-demektir-engellilerin-sorunlari-ve-guclukler/
