Bu Yazıda Neler Var?
Klor Elementi Özellikleri Nedir? Klorun Kullanım Alanları Nelerdir?
SCHEELE’nin 1774’te bulduğu klor, önceleri bir bileşik olarak kabul edildi; ancak Gay-Lussac, Themard ve Davy 1809’da bu cismin bir element olduğunu kanıtladı. Klor boğucu, keskin kokulu, solunması tehlikeli, sıvılaştırılması kolay, yeşilimsi sarı bir gazdır. Çelik kaplarda sıvı olarak saklanır ya da taşınır. Gaz halinde suda oldukça çok çözünür (10°C’de, 1 litre su, 3 litre kloru çözer); bu sıcaklıkta hidratlarından biri kristalleşebilir; bu çözeltiye klorlu su denir.
Hidrojenle doğrudan birleşerek hid-roklorikasidi (HCI) verir. Klor ve hidrojen karışımı soğukta, güneş ışığında şiddetle patlar ve çok büyük miktarda ısı açığa çıkarır. Dolayısıyla klor, hidrojenli bileşiklerin çoğunu, özellikle hidrobromik asidi, iyodür asidini, hidrojen sülfürü ve amonyağı parçalar.
Klor, gaz halinde metallerin çoğuyla tepkimeye girer; örneğin, cıva soğukta kloru soğurur. Klorlu su altın, platin gibi en az yükseltgenebilen metalleri bile çözündürür. Dolayısıyla klor, metal bileşiklerin çoğuna etki eder. Soğukta çözelti halindeki seyrettik sodyum hidroksitle tepkimeye girerek javel suyu denen sodyum klorür ile sodyum hipokloritten oluşan bir karışım verir.
Klor doğada serbest halde bulunmaz ama metal klorürteri biçiminde görülebilir; metal klorürlerinden en önemlisi sodyum klorürdür (NaCl, deniz tuzu, kaya tuzu).
Laboratuvarda klor elde edebilmek için günümüzde de Scheele yönteminden yararlanılır; bu yöntemde değişik hidroklorikasit sıcakta mangandioksitle yükseltgenir.
Klor eskiden antiseptik ve dezenfektan özellikleri nedeniyle sulu çözelti halinde tedavide, tütsüleme biçiminde de havayı temizlemede kullanılırdı.
Klorun Kullanım Alanları Nelerdir?
Klordan, dezenfektan ve renk giderici olarak günümüzde de yararlanılır. Ayrıca keten, pamuk, kâğıt gibi bitki kökenli maddelerin ağartılmasında işe yarar. Ancak bu uygulamalarda genellikle daha kullanışlı olan kireç kaymağı (kalsiyum klorür-kalsiyum hipoklorit) yeğlenir. Klor, aynı zamanda kalay klorür gibi metal klorürler ile çözücüler, fosgen, vinil reçineler, böcek öldürücüler ve tıbbi ilaçlar gibi çeşitli klorlu organik türevlerin hazırlanmasında kullanılır.
Bunlardan başka klor, kimyasal savaşı yasaklayan bütün uluslararası antlaşmalara rağmen, Birinci Dünya Savaşı sırasında savaş gazı olarak kullanıldı.
