Bu Yazıda Neler Var?
Elia Kazan Kimdir?
7 Eylül 1909’da İstanbul’da doğdu. Dört yaşındayken ailesiyle birlikte ABD’ye göç etti. New York kentinde büyüdü. Massachusetts’te Williams College’ye gitti; buradaki yüksek öğrenimini çeşitli işlerde (bulaşıkçılık, garsonluk, vb.) çalışarak tamamladı. Yale Üniversitesi’nde tiyatro öğrenimi gördü. 1932’de oyuncu olarak katıldığı New York’taki ünlü Group Theatre’da 1939’a kadar etkinlik gösterdi.
Elia Kazan ilk oyununu 1934’te New York’ta sahneledi. 1940’larda yönettiği oyunlarla üne kavuştu; Broadway’ın en iyi yönetmenleri arasına katıldı. Bu oyunlardan bazıları şunlardır: Ramak Kaldı / Herşeye Rağmen (1942), Bütün Oğullarım (1947), İhtiras Tramvayı / Arzu Tramvayı (1949), Satıcının ölümü (1949), Düşüşten Sonra (1964), Kızgın Damdaki Kedi (1954). 1947 yılında Cheryl Cravford ve Robert Lewis ile birlikte ünlü oyunculuk okulu Actors Studio’yu kurdu. Bir yıl sonra Lee Strasberg’de bu gruba katıldı.
Film yönetmeye 1944’te başladı. Çoğu ilerici ve toplumsal açıdan eleştirel temalar taşıyan filmleri arasında Bir Genç Kız Yetişiyor (1945), Yahudi düşmanlığım ele alan Namus Sözü (1947), ırkçılığı işleyen Kara Damga (1949) ile üçünde de Marlon Brando’nun oynadığı İhtiras Tramvayı (1951), Viva Zapata (1952) ve Rıhtımlar Üzerinde (1954) yer alıyordu. Namus Sözü ve Rıhtımlar Üzerinde filmleriyle iki kez Oscar kazanan Kazan’ın diğer bazı filmleri ise şunlardır: Cennet Yolu (1955), Taş Bebek (1956), Kalabalıkta Bir Yüz (1957), Aşk Bahçesi / Gençlik Biterken (1960).
Kazan 1960’ların ortalarında tiyatrodan uzaklaşmaya başladı; sinemayı da ikinci plana bırakarak yazarlığa ağırlık verdi. Birçok önemli eserler üretti: Amerika, Amerika (1964), Uzlaşma (1972), Babanın Suçu (1973), Dublör (1974) ve Anadolulu (1982). Birçok romanını filme de aldı.
Kazan 1988’de birkaç kez Türkiye’ye geldi: Uluslararası İstanbul Sinema Günleri’nin Altın Lale Film Yanşması’nda Seçici Kurul Başkanlığı yaptı ve yeni filminin Türkiye’de çekilecek bölümleri için incelemelerde bulundu.
