Bu Yazıda Neler Var?
Kazan Hanlığı Kimlerdir?
Bağımsız Devletler Toplulğu’nda, Rusya Cumhuriyeti’nde Tataristan özerk Cumhuriyeti’nin başkentidir. Demiryolunun ırmağı (Volga) aştığı noktada, Volga yöresindeki maden yataklarını merkez bölgeye bağlayan petrol (petrol Rafinerisi) ve doğalgaz boru hatlarının geçtiği yerde bir ulaşım kavşağı olan Kazan’da 1.000.000’un üzerinde insan yaşamaktadır 11.031.000). Kazan’da çeşitli kimya sanayileri gelişmiştir.
Tarih
Bulgar Türkleri’nin bir ticaret merkezi olarak kurduktan (7. yüzyıl) Bulgaria kentini, Bulgar Devleti’ni ortadan kaldıran Batu Han komutasındaki Moğol Ordusu yakıp yıktı (1237). Altınordu Devleti kurulduktan sonra Batu Han’dan iktidarı alarak varlığını sürdüren özerk yönetimli Bulgar Hanlığı, Bulgaria kentini yeniden kurup eski durumuna getirdi (1257). Ancak, sırasıyla Altınordu Hanı Polat Timur’un (1361), sonra 1391’de yine Timur’un ve 1399’da Ruslar’ın yıktığı kentin yer aldığı konumda, Altınordu tahtından indirilen Uluğ Muhammed Han, Kazan Hanlığı’m ve Kazan şehrini kurdu (1437). Ruslar Kazan’m üzerine birçok sefer yaptılar (1469); fakat kent halkı tarafından geri püskürtüldüler. Ancak III. tvan’ın 1487’deki seferinde, kentin içindeki bir askeri darbeden dolayı, Kazan Ruslar’m eline geçti. Böylece Rus hakimiyeti altına giren Kazan’da Ruslar’a karşı olan düşmanlık giderek artmaya başladı. Sonunda Kınm eski hanlarından Mengli Giray’ın oğlu Sahip Giray küçük bir kuvvetle kente girip Rus muhafızları öldürttü Ve Kazan’da duruma egemen oldu (1521). Kenti kuşatan Ruslar, başarısızlığa uğrayınca barış yaparak çekildilerse de (1524) bir süre sonra yeniden Kazan üzerine yürüdüler (1530). Ancak yine yenildiklerinden, kente karşı ekonomik önlemler alma yolunu seçtiler. Sonunda Çar unvanı alarak Moskova Prensliği’nin başına geçen IV. Ivan (Korkunç İvan) Kazan’ı işgal edip, eli silah tutan herkesi kılıçtan geçirdi (1552). Ruslar kentte duruma tam anlamıyla egemen olduktan sonra Kazan çevresindeki 40 km’lik bir alandaki tüm Türkler’i çıkardılar. 18. yüzyıla kadar Rusya’ya bağlı Kazan Hanlığı’nın naiplik merkezi olarak yönetilen kent, 1708’de vilayet konumuna getirilen bölgenin merkez oldu ve Müslümanlar yeniden dinsel özgürlüklerine kavuştular.
Kazan Hanlığı
1437-1552 arasında Orta Volga Havzası’na egemen olan Türk devletidir. Kurucusu Cuci soyundan gelen Uluğ Muhammed Han’dır .Yerine geçen oğlu Mahmud Han devletin temellerini güçlendirdi. Bu arada Mahmud Han’ın oğlu Kasım Han, Rusya’nın kışkırtmasıyla 1445’te giriştiği taht mücadelesinde başarılı olamayınca Ruslar’m da desteğiyle Kasım Hanlığı’m kurdu. Ali Han, Muhammed Emin Han ve Abdüllatif Han devleti Rusya’nın baskısı altında yönettiler. Üçüncü hükümdarlığı sırasında Rusya’nın üstünlüğüne son veren Muhammed Emin Han’ın ölümünden sonra Kazan Hanlığı, Rusya ve Kırım Hanlığı yanlısı hanlar arasında sürekli el değiştirdi.
Son Kazan Hükümdarı Yadigâr Muhammed Rusya’ya karşı mücadeleye giriştiyse de başarılı olamadı; Rus Ordusu Kazan kentine girerek hanlığa son verdi (1552).
