Bu Yazıda Neler Var?
Keseliler Sınıfı Nedir?
ERKEN doğan ve gelişimlerini annelerinin memesine yapışarak tamamlayan ilkel memeliler sınıfıdır. Keselilerde gelişmenin başlangıcında bir etene bulunması zorunludur; ne var ki bu etene çoğunlukla bir omfaloplasenta, daha ender olarak da bir alantoplasentadır. Ne tür etene olursa olsun döl yatağı içindeki gelişme kısadır ve doğan larva gelişmesini dişinin kesesinde tamamlar.
Bilinen ilk keseliler yaklaşık 100 milyon yıl önce, Tebeşir Dönemi’nde yaşamıştır. Bu ilk türlerin pek çoğu varlığını günümüze değin sürdürebilen didelphidae (opossumlar) familyasının üyelerindendir. Keselilerin ilk önce Yenidünya’ da ortaya çıktıkları, eteneli memelilerin gelişmeden önce yaptıkları bir kara bağlantısıyla Avustralya’ya geçtikleri sanılmaktadır. Tersiyer Dönemi’nin başlangıcında Avustralya öbür kıtalardan ayrılmış, böylece keseliler faunası öbür memelilerden uzakta kendi içinde büyük çeşitliliğe ulaşmıştır. Evrim sürecinde keselilerin değişik türleri eteneli memeliler takımlarının birçoğunda benzer yapı ve davranış biçimleri geliştirmiştir.
Keselilerin arka bacakları genellikle ön bacaklarından belirgin biçimde uzun ve güçlüdür. Ancak bu özellikle kanguru gibi iri türlerde iyice belirgindir. Kese kemiği olarak bilinen ve bir zamanlar keseyi desteklediği sanılan kalça kemerine bağlı bir çift kemik yalnız iri türlerde görülür. Kese, özellikle tırmanıcı ve arka ayakları üstündeki türler başta olmak üzere grup üyelerinin çoğunda öne doğru açılırken, dört ayağı üstünde duran türlerde geriye doğru açılır (su oposumu).
Keseliler çok değişik yaşama koşullarına uyarlanmışlardır. Koala ve ağaç kanguruları gibi birçok tür ağaçta yaşar. Schoinobates volarıs türü ağaçtan ağaca süzülebilen (bunların ön ve arka ayakları arasında gerili zarlar bulunur) bir keselidir. Bunun dışında kese ağzı büzülebilen su opossumu yarı sucul bir yaşama uyarlanmış keseli türüdür.
Keselilerin birçoğu otçuldur. Kangurular otlarla, vombatlar (vombatidae) kök, mantar ve otla, bal opossumu ise bal özüyle beslenir. Numbat gibi yakaladığı karınca ve termitleri yiyen keseli türünden başka küçük omurgalı ve böceklerle beslenen keseliler de vardır (keselifare, keselisansar).
Keseliler üreme mevsimleri dışında genellikle yalnız yaşayan hayvanlardır. Dişiler türlere göre 8-40 gün süren gebelik döneminin ardından kör ve embriyon özellikleri taşıyan yavrular doğurur. Bu yavrular yardım almadan annelerinin gövdesine tırmanarak keseye ulaşmak zorundadır. Kesenin içinde meme başlarına yapışarak gelişmesini tamamlayıncaya kadar haftalar ya da aylar boyunca kalabilirler.
Günümüzde Tasmanya’da yaşayan birçok keseli hayvan vardır: Keseli “kurt”, keseli “ayı”, keseli “kediler”, keseli “köstebek”, keseli “karıncayiyen”, keseli “fareler” ve kangurular. Bunlar Avustralya’da kemiricilerin oynadığı rolü oynamaktadırlar.
