1919 ‘un 19 Mayıs’ı, Türkiye Cumhuriyeti tarihi için mihenk noktası anlamı taşımaktadır. 19 Mayıs, Atatürk’ün Samsun’a ayak bastığı tarihtir ve Türkiye Cumhuriyet’nin kuruluşu ile sonuçlanacak şanlı bir yolculuğun başlangıcıdır. Mustafa Kemal Atatürk, Türk ulusunu ileri götürecek olan şeyin genç fikirler olduğunu her fırsatta vurgulamıştır. İşte Atatürk için “gençlik” ülkenin emanet edileceği bir güçtür. 19 Mayıs 1919’un Önemi, Atatürk’ün, “benim doğum günüm” sözünden anlaşılacağı gibi çok büyüktür. Bu önemin daha iyi anlaşılması için 19 Mayıs, “Gençlik ve Spor Bayramı” olarak kutlanmaktadır.
Gençlik ve Spor Bayramı olarak kutlanan 19 Mayıs tarihinin ehemmiyetini iyi anlayabilmek adına, Mustafa Kemal Atatürk’ün 16-19 Mayıs 1919 tarihleri arasında İstanbul-Samsun yolculuğunu bir kez daha hatırlayalım.
Mondros Mütarekesi Sonrası
1918 Mondros Mütarekesi sonrasında Anadolu’nun birçok bölgesi düşman işgallerine uğramıştı. Düşman kuvvetleri henüz Anadolu’ya girememişti. Anadolu halkı bu işgallere karşı direniş göstermekteydi. İşgal kuvvetleri için önem taşıyan önemli noktalardan biriside Samsun’du. Çünkü Karadeniz’den Orta Anadolu’ ya açılan kapıydı. O dönem de 9. kolordu komutanı olarak görev yapan Mustafa Kemal Samsun’a gönderildi. Mustafa Kemal’in Samsun’a gönderilmesindeki amaç bölgede yerinde incelemeler yapmak ve ona göre tedbirler almaktı. Atatürk için iyi bir fırsattı çünkü uzun zamandır ülkenin bulunduğu duruma çok üzülüyor ve gerekli tedbirleri almak için Anadolu’ya geçmek istiyordu.
16 Mayıs 1919 tarihinde Atatürk beraberindeki arkadaşları ile birlikte Galata rıhtımından “Bandırma” adı ile tarihte yerini almış eski fakat anlamı büyük bir vapurla ile ayrıldı. 18 Mayıs tarihinde yolculuğun sonuna gelinmiştir. Atatürk Samsun’a ayak bastığında durum pek iç açıcı değildi. İngiliz işgal kuvvetleri şehirdeydi. Anadolu halkı kendisini koruyamayacak haldeydi. İşte 19 Mayıs işgalci devletlere karşı başkaldırış ve Türk Kurtuluş Savaşı’nın başladığı gündür.
Mustafa Kemal Paşa, 19 Mayıs Bayramı’nı Türk gençliğine büyük bir armağan olarak ilan etmiştir. Daha Önceleri Gençlik ve Spor Bayramı “Atatürk Günü” olarak ilk defa 24 Mayıs 1935’te kutlanmıştır. İlk 19 Mayıs Fenerbahçe Stadı’nda kutlanmış ve Beşiktaş’ın girişimiyle ve binlerce sporcunun katılımıyla spor günü haline gelmiştir. Kısa bir süre sonra Atatürk’ün onayıyla birlikte 19 Mayıs’ta kutlanılmakta olan Gençlik ve Spor Bayramı yasalaşmış ve milli bayramlarımızdan biri olmuştur.
1980 yılından sonra ise 19 Mayıs 1919’un önemi ve Atatürk’ün hatırası için bayramın adı, 19 Mayıs günü Atatürk’ü Anma , Gençlik ve Spor Bayramı olarak değiştirilmiştir. Her yılın 19 Mayıs’ı büyük bir coşkuyla kutlanmaya devam etmektedir.
