Bu Yazıda Neler Var?
Güneş, rüzgar ve jeotermal kaynaklardan elde edilen ve doğa tarafından sürekli takviye edilme özelliği olan enerjiye yenilenebilir enerji denmektedir. Güneş enerjisi, jeotermal enerji, biyokütle enerjisi, rüzgar enerjisi ve hidrolik enerjisi şeklinde dünyada giderek yaygın hale gelen yenilenebilir enerji, ABD Enerji Bakanlığı verilerine göre dünyada üretilen elektriğin yaklaşık % 23.7’sini oluşturmaktadır. Bu veriler 2014 yılına ait olup geçen sürede daha da artmıştır. Değerlendirmeler, yenilenebilir enerjiden elektrik üretiminin 2040 yılında 10000 TWh’ın üzerinde olacağı yönünde.
Yenilenebilir Enerji Çeşitleri
Hidrolik güç
Hidrolik güç denilince yakın zamana kadar kullanılan su değirmenleri akla gelmelidir. Su gücü anlamına gelen hidrolik güç, suyun hızla akması ve düşmesi ile oluşur. Su değirmenlerinde derelerin suyu bir arkla daha aşağıda bulunan değirmen tesisindeki düzeneğe hızla düşmekte ve çarkları döndürmektedir. Bu çark yuvarlak öğütme taşını hızla döndürmekte ve dönme havzasında bulunan buğdayı ezmektedir. Un haline gelen ürün huni şeklindeki bir düzenekten un teknesine birikmektedir.
Bu basit ve ekonomik yenilenebilir enerji kaynağı, antikçağlardan beri su değirmeni ve sulama başta olmak üzere hızarları, dokuma fabrikalarını, liman vinçlerini, cevher ufalayıcılarını, büyük güçlü çekiçleri, asansörleri, endüstriyel merdaneleri ve tamburları çalıştırmak için kullanılmıştır.
Günümüzde dünyada üretilen elektriğin önemli bir kısmı hidroelektrik santrallerinde üretilmektedir. Dünyada üretilen elektriğin yaklaşık % 17’si hidrolik güçle üretilmiştir. Yenilenebilir enerjideki payı ise % 70’tir.
Güneş Enerjisi
Ülkemizde yenilenebilir enerji kaynağı denilince ilk akla gelen kaynaktır. Güneş enerjisi, kaynağı Güneş olan ısı ve parlak ışıktır. Düzlemsel güneş kollektörleri, fotovoltaik (PV), konsantre güneş enerjisi (CSP), güneş mimarisi, yapay fotosentez teknolojilerinde yararlanılmaktadır.
Ülkemizde ve dünyada üretilen elektriğin yaklaşık % 1.2’si PV paneller ile üretilmiştir. yenilenebilir enerjideki payı % 5’tir.
Rüzgar Enerjisi
Atmosferdeki havanın basıncı tüm bölgelerde aynı değildir. Rüzgâr en yalın anlamıyla, alçak basınçla yüksek basınç bölgesi arasında yer değiştiren hava akımıdır. Rüzgarın taşıdığı kinetik enerji eski zamanlarda yel değirmenleri ve yelkenli gemilerde kullanılmıştır. Rüzgar türbinleri sayesinde bu enerjiden elektrik elde edilmektedir.
Günümüzde dünyada üretilen elektriğin yaklaşık % 4’ü rüzgâr gücü ile üretilmiştir. Rüzgar enerjisinin, yenilenebilir enerjideki payı yaklaşık % 16’dır.
Jeotermal enerji
Jeotermal kaynaklar (mineralli sular, maden suları, kaplıcalar), yer kabuğunun değişik derinliklerinde toplanan ve kimyasallar içeren sıcak su, buhar ve gazlardır. Sıcaklık, enerji yerkürenin merkezindeki sıcak bölgeden yeryüzüne doğru yayılmaktadır. Magmadaki sıcaklık yer altındaki suları ısıtır. Latince kökenli olan jeotermal, jeo (yer) ve termal (sıcaklık) sözcüklerinin birleşimiyle oluşmuştur. Jeotermal Enerji, ısıtmada ve elektrik üretiminde kullanılır.
İzlanda’da Jeotermal enerji
Jeotermal enerji, çevre dostu, güvenilir, sürdürülebilir, tükenmez ve ekonomik bir enerji türüdür.
Biyokütle enerjisi
Hayvan ve bitkilerin atıkları ile üretilen enerji çeşididir. Çiftlik hayvanlarının dışkıları, ölü ağaçlar ile enerji üretilmektedir. Hayvan atıkları ile biyogaz, bitkilerden ise biyodizel de üretilmektedir. Dünyada üretilen elektriğin yaklaşık olarak % 2’si hidrolik güçle üretilmektedir. Biyokütle enerjisi yenilenebilir enerjide % 8.4 paya sahiptir.
