Bu Yazıda Neler Var?
Cilt Kanseri Nedir, Nasıl Oluşur?
Vücudumuzun en büyük organ derdir. İç organları kaplayarak, yaralanmalara karşı koruma sağlar. Vücudun aşırı su kaybetmesini önler. Vücudun D vitamini almasını sağlar. Bakteriler ve mikroplara karşı koruyucudur. Vücut ısısını korumaya çalışır. Deri (cilt) zararlı ultraviyole (UV) ışınlarından koruma sağlar. Cilt kanseri, bazı sebepler dolayısıyla ciltte meydana gelenkötücül (malignant) büyümedir.
Cilt kanseri (deri kanseri), en yaygın görülen kanser türlerindendir. Türkiye’de cilt (deri) kanseri türlerinden biri olan Melanomun büyük bir artış gösterdiği bilinmektedir. Aynı zamanda en tehlikeli cilt kanseri türü olan Melanom, en az görülen cilt kanserleri arasındadır. Ölümle sonuçlanan cilt kanserlerinde başı çeken Melanom, diğer organlara s,rayet etmesiyle karakterizedir. Melanomdan başka bazal ve yassı kanserler bulunur. Bazal hücreli kanserler daha çok görülür. Ülkemizde her 100 bin erkekte 1,9 görülmektedir. Bu oran kadınlarda 100 binde 1,3’tür. Genel olarak Cilt kanseri vakalarında ölüm, her 100 hastada 1 olarak tahmin edilmektedir.
Cilt Kanseri Türleri
Melonom Cilt Kanseri
Melanom cilt kanseri hücrelerinin geneli melanin üretmeyi sürdürmektedir. Tümör genellikle kahverengi ya da siyah renktedir. Bazı melanomlar melanin üretmez. Böyle durumlarda kanser pembe, sarımsı kahverengi nadiren de beyaz olarak görülebilir. Melanom cilt kanseri, deride doğuştan olabilir. Bazen de sonradan ortaya çıkan benler üzerinde kanser oluşabilir. Saçlı deri, ayak tabanı dahil vücudu kaplayan derinin herhangi bir yerinde görülebilir.
Melanom cilt kanseri kadınlarda bacaklar, boyun ve yüzde sıkça görülür. Erkeklerde ise boyun ve sırt bölgelerinde görülmektedir. Kanser avuç içi, ayak tabanı, tırnak içinde de gelişebilir. Bunlara ilaveten nadir de olsa göz, ağız, genital veya anal bölgede de oluşabilir. Erken safhada teşhis edilirse tedavisi mümkün bir kanser türüdür. Ancak geç fark edilmesi ya da teşhisi tedavi şansını azaltan bir durum olur. Keza hızlı yayılım gösteren bir türdür.
Bazal Hücreli Karsinom
En çok görülen cilt kanseridir. Genel olarak düz, sert, bulunduğu bölge soluk renkli veya ufak bir kazada bile kolay kanayabilen küçük, tümsekli, pembe veya kırmızı, şeffaf, parlak, inci büyüklüğünde şişlikler bulunan bir kanserdir. Ortası çökük ve alanı mavi, kahverengi veya siyah renktedir. Büyük bazal hücreli karsinomlar, kabuklu veya yayılan bir alana sahiptir.
Skuamöz Hücreli Karsinom
En sık görülenler arasında ikinci sıradadır. Büyüyen bir yumru gibi gözükebilir. Çoğunlukla sert, pul pul veya kabuklu bir yüzeyi vardır. Bazen yavaş gelişen düz, kırmızı lekeli bir görünümde olabilir. Bu cilt kanserlerinin her ikisi de, normal deriden çok az bir değişiklik göstererek düz bir alanda gelişebilir.
Aknitik keratoz aynı zamanda solar keratoz olarak da bilinir. Bazen deride kanser öncesi oluşan bir durum olabilir ve güneşe fazla maruz kalınması sonucu ortaya çıkar. Aknitik keratoz, genellikle pembe-kırmızı veya deri renginde küçük, sert veya pul pul noktalardır. Genellikle yüzde, kulaklarda ellerin üstünde ve kollarda başlar. Ancak, vücudun güneşe maruz kalan diğer bölgelerinde de görülebilir. Aknitik keratoz genellikle çok sayıdadır. Bazıları skuamöz hücreli kanserlerin içinde gelişebilir. Bazıları ise aynı kalır veya tek başına ilerler.
Cilt Kanserinin Neden Olan Faktörler
Ultraviyole (UV) Işınına Maruz Kalmak, UVA Işınları, UVB Işınları, Solaryum ve Benler ( Vücudumuzdaki benler, iyi huylu tümörlerdir ve sadece doğumda değil çocukluk ve gençlik dönemlerinde de oluşur. Benlerin çoğu asla probleme yol açmaz. Ancak, fazla sayıda beni olan kişilerde melanom gelişme riski daha fazladır),
Açık Ten, Çillenme ve Açık Renk Saç ( Beyaz tenli, açık renk saçlı kişilerde melanom riski siyah tenli kişilere göre 10 kat daha fazladır. Kızıl ve sarı saçlı, beyaz tenli, mavi veya yeşil renk gözlü ya da çilli kişilerde cilt kanseri riski artmaktadır).
Kaynak ve Metal İşlerinde çalışmak ve Fototerapi (Işık Tedavisi)
Cilt Kanserinde Genetik Faktörler
Anne, baba, kardeş ya da çocuğunda melanom cilt kanseri görülen kişiler için risk daha fazladır. Melanom olan kişilerin yaklaşık %10’unda ailesinde aynı hastalık görülmektedir.
Cilt (Deri) Kanserinin Belirtileri
Cilt kanserinin en önemli belirtisi deride yeni bir leke veya lekenin büyüklüğü, şekli veya rengindeki değişiklik,
Cilt lekesinin, ciltteki diğer lekelerden farklı gözükmesi (Buna çirkin ördek işareti de denir).
İyileşmeyen yara,
Pigmentlerin lekenin dışına taşarak etrafındaki deriye yayılım göstermesi,
Kırmızılık veya sınırının ötesinde yeni bir şişlik,
Hassasiyetin artması- kaşıntı, hassasiyet veya ağrı,
Benin yüzeyinin değişmesi- tümsekleşme, kanama ya da nodül veya yumru şeklinde görünüm.
Bu uyarı işaretlerinden birini gözlemlemeniz durumunda hemen doktora başvurmak gereklidir. Normal bir benle melanom arasındaki farkı ayırt etmek bazen zor olabilir. Bu durumda doğru olan en kısa zamanda uzman bir dermatoloğa başvurmaktır.
Cilt Kanseri Tanısı
Cilt kanserinin en önemli belirtileri, deride yeni bir leke veya lekenin büyüklüğü, şekli veya rengindeki değişikliktir. Olağandışı ve iyileşmeyen yaralar, şişlikler, lekeler, çizikler veya derinin görünüşünde değişiklik, benin yüzeyinin değişmesi (tümsekleşme, kanama ya da nodül veya yumru şeklinde görünüm), kaşıntı, hassasiyet ve ağrı melanom ya da diğer bir cilt kanseri türünün işareti veya kanserin oluşabileceğine dair bir uyarı olabilir. Bu tür belirtilerle karşılaşıldığında vakit kaybetmeden uzman bir doktora başvurmak, erken tespit edilen sağlık sorununa hızlıca çözüm bulunmasını sağlayacaktır.
Cilt Kanserinde Tedavi Yöntemleri
Cilt kanseri tedavisinde kanserli dokunun tümü herhangi bir kalıntı bırakılmadan çıkarılması hedeflenir. Cerrahi tedaviyle oldukça yüksek oranda başarı sağlanabiliyor. Cilt kanserinde tek tip bir tedaviden ziyade kişiye özel tedavi şekilleri sunulmaktadır. Cilt kanseri tedavisinde deneyimli bir ekibin tümör çıkarma işlemini uygulaması da bir diğer önemli noktadır.
Tedavide cerrahi yönteme ek olarak veya alternatif olarak; radyoterapi , kriyocerrahi yöntemi ve küretaj adı verilen yöntemler kullanılmaktadır. Yine yüzeysel cilt kanserlerinde krem ya da losyon şeklindeki uygulanan lokal kemoterapi yöntem olarak kullanılmaktadır.
Cilt Kanserinden Korunma Yolları
Cilt kanserine neden olan risk faktörleri ve UV maruziyeti azaltılarak korunma mümkün olabilir.
Güneş altındayken veya güneşlenirken giyinik olmaya dikkat etmek lazım. Geniş kenarlı şapka vb giyim eşyaları ya da şemsiyelerle cildi mümkün olduğu kadar korumak gerekir.
Gözler, UV ışınlarını en az %99 engelleyen güneş gözlüğü takarak korunabilir.
Güneş ışınlarının en sert olduğu saat 10:00 ile 16:00 arası direk güneş ışınlarına maruz kalmamak gerekli. Diğer zamanlarda da bunu sınırlamak gerekir.
Solaryum, cilt kanserinin oluşmasına neden olabilir.
Son kullanma tarihi geçen kozmetik ürünlerinin kullanılması cilt kanserine yol açabilir.
- Güneş koruma faktörü en az 30 olan geniş spektrumlu güneş kremleri kullanmalıdır. Güneş kremi 2 saatte bir, yüzdükten ve terledikten sonra yeniden sürülmelidir.
Cilt Kanserinde Erken Tanı Hayat Kurtarır
Cilt kanserleri gözle görülebilen kanserlerdir. Cilt kanserinde de diğer kanser türlerinde olduğu gibi erken dönemde derideki değişiklikleri fark edildiğinde kanser yayılmadan tedavi edilebilir.
Ayrıca, erken evrede tedavi edilen cilt kanserinde tedaviye bağlı yan etkiler minimum düzeyde görülmektedir.
Cilt Kanseri Kaynak:
https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberleri/cilt-deri-kanseri-belirtileri-tedavisi-ve-korunma-yontemleri/
Dikkat: Genel bilgilerdir. Tanı ve tedavi için mutlaka uzman bir doktora başvurunuz!..
