Bu Yazıda Neler Var?
Onlinezeka’nın çıkış hedefi, isteyen herkesin erişebileceği net ve güncel bilgiyi kapsayan bir ağ oluşturmaktır. Bu amacımızı en iyi yansıtacak olan slogan ise Aradığınız Bilgi Olsun!.. Bu slogandaki mesaj ise net: Bilgitor’da yoksa isteyin yazalım… Bu yazımızın konusu bilginin kendisi. Bilginin ne olduğuna dair, bilginin çeşitleri hakkında çok kısa dokunuşlar…
Bilgi nedir?
Bilgiyi, özne nesne ilişkisinden doğan her türlü ürün olarak tanımlamak mümkündür. Bir felsefi terim olarak bilginin, yapısı, geçerliliği, doğası, kökenleri, boyutları ve kapsamı ile ilgilenen dalına epistemoloji (bilgibilim) denmektedir.
Bilgi çeşitleri
Varlığın çeşitliliği, çok yönlü olması ve çok boyutluluk özellikleri düşünüldüğünde bilgi; ait olduğu alan, bilgiye erişim yolu, bilginin elde edilişi, suje ve obje arasındaki ilişki açısından çeşitli türlere ayrılmaktadır.
Gündelik bilgi
Gündelik bilginin en önemli özelliği genel geçerliliğinin olmamasıdır. Çünkü belli bir yöntem dahilinde elde edilen bilgi değildir. Dış dünyanın açıklanması sadece duyu organları aracılığıyla açıklanmıştır. Deneme (tecrübe) ve gözlemlerin etkisi büyüktür. Bu nedenle kesin sonuçları olmaz. Özneldir (sübjektif). Nedensellik ilkesine dayanmaz.
Teknik bilgi
Temel gereksinimlerin karşılanması ve günlük hayatı kolaylaştırma amacı güden araç gereç yapımı için gerekenlerle ilgili olan bilgidir ve aktı yarardır. Teknik bilginin iki türü vardır:
Gündelik bilgiye dayalı teknik bilgi: İnsanın gündelik yaşantısındaki tecrübelere dayanarak araç gereç yapmasıdır.
Bilimsel bilgiye dayalı teknik bilgi: Bilimsel verilerden yararlanarak araç gereç yapılması ve insan hayatının kolaylaştırılması ile ilgili bilgidir. Mühendislik ve tıp bu alana girerler.
Sanat Bilgisi
Bilim ve felsefeden farklı olarak akla değil de sezgiye, duygu ve coşkuya dayanan sanat bilgisi, sanatçı ile onun yöneldiği nesne arasındaki ilgiden doğmaktadır. Sanat bilgisini üreten sanatçı, farklı bir ifade aracı kullanmaktadır. Sözcük ve terimlere ek olarak sanatçı; sesi, rengi ve maddenin çeşitli şekillerini de kullanır.
Dini bilgi
İnanç bilgisi, hatta inancın kendisi olarak değerlendirmek mümkündür. Dinlerin, kitaplar kanalıyla doğru, iyi yaşam tarzını bildirmesi şeklindeki bilgidir. Dinsel bilginin eleştirisi yapılamaz ve kesin iman ile inanılır. Evren gerçeği, doğaüstü bir güç ya da güçlerle açıklanır.
Bilimsel bilgi
Varlıklar hakkında bilimsel yöntemler kullanılarak elde edilen bilgidir. Nedensellik ilkesini kullanarak olgular üzerinde hipotezler üretir ve bunları deneyle sınar. Deneysel testleri geçen hipotezler bilimsel bilginin dağarcığına katılır. Objektiftir. Kişiden kişiye değişmez. Yerçekimi bilimsel bilgidir. Keza havaya atılan bir cisim Londra’da da İstanbul’da yere düşmektedir. Yani evrenseldir. Bilim herhangi bir millete, ırka veya zümreye ait değil bütün bir insanlığa aittir. Bilimsel olan, akılsaldır. Birikimli olarak ilerler, sistemli ve düzenlidir. Eleştiriye açıktır. Aksine kanıt gösterildiği zaman bilimsel bilgi geçerliliğini yitirebilir.
Felsefî bilgi
- Felsefi anlamda bilgi, Platon’un Theatetus diyalogundan beri gerekçelendirilmiş doğru inanç olarak tanımlanır. Doğru ya da yanlış olma olasılığı olan sanıdan farklıdır. Doğruluğu yönünde yeterli gerekçelere sahip olunan inanç veya iddiadır. Felsefî bilgi öznel yani subjektiftir. Eleştirici ve akla dayalıdır. Sorun veya sorunları aklın süzgecinden geçirir. Bitmişlik ya da kesinlik yoktur.
