Bu yazımızda federasyon ve konfederasyon arasındaki farklara değineceğiz…
Konfederasyonun bir uluslararası antlaşmayla kurulmasına karşılık, federasyon anayasa ile kurulmuştur. Yani konfederasyonun kaynağında bir uluslararası hukuk işlemi, federasyonun kaynağında ise bir iç hukuk işlemi vardır.
Konfederasyona üye devletler arasındaki bağ akdi, federasyonu oluşturan üye devletler, yani federe devletler arasındaki ilişki anayasal niteliktedir.
Konfederasyonda ayrılma hakkı vardır. Federasyondaki bağ anayasal nitelikte olduğu için bir federe devletin federasyon ayrılma hakkı hukuken yoktur. Ayrılma durumu ancak karşılıklı anlaşma ya da savaş ile gerçekleşebilir.
Konfederasyonun üye devletler üzerinde zorlama gücü yoktur. Oysa federasyonda, federal devlet, federe devletler üstünde yer alır; onlar üzerinde zorlama gücüne sahiptir.
Konfederasyonu oluşturan konfedere devletler uluslararası hukuk bakımından kişiliklerini korumaktadırlar. Oysa federasyonda federe devletlerin uluslararası hukuk bakımından kişilikleri ve keza egemenlikleri yoktur.
Konfederasyonda kişiler yalnıza üye devletlere vatandaşlık bağıyla bağlıdırlar. Federasyonda ise iki tür vatandaşlık vardır. Kişiler hem federal devlete, hem de federe devletlere vatandaşlık bağıyla bağlıdırlar. Ancak uluslararası hukuk bakımından sadece federal devletin vatandaşlığı dikkate alınır.
(Kaynak: Devlet Teorileri – Kemal Gözler)
