Astronomi terimi, Yunanca’da astron ve nomos sözcüklerinden türetilmiştir. Yıldızların yasası anlamına gelmektedir. Gök cisimlerinin kökenlerini, fiziksel, kimyasal özellikleri ile evrimleriyle ilgilenen bilim dalıdır. Gök bilim, gök bilimi veya Astronomi, yörüngesel cisimleri ve atmosferin dışında gerçekleşen, yıldızlar, gezegenler, kuyruklu yıldızlar, kutup ışıkları ve galaksiler gibi gözlemlenebilir tüm olay ve olguları inceleyen bilim dalıdır. Evrende bulunan her çeşit maddenin hareketini, kimyasal bileşimini, dağılımını, evrimini, fiziksel özelliklerini ve birbirleriyle etkileşimlerini inceler.
Astronominin yeryüzündeki en eski bilimlerden biri olduğu, en eski çağlarda bile insanların gök bilimiyle ilgili konular hakkında bilgi sahibi oldukları arkeolojik kazılardan anlaşılmaktadır. Çin, Hint, Sümer, Kalde, Mısır, Toltek, Zapotek ve Maya uygarlıkları eski çağlarda gök bilim gelişmeleri için önemli çalışmalar yapmış, bilgiler elde etmiş ve araçlar geliştirmiş uygarlıklardır. Mayalar’ın teleskop olmadığı halde Venüs’ün evrelerini ve tutulmalarını tam olarak saptayabilmeleri buna örnektir. Yine Rig-Veda’da Güneş’in hareketine bağlanan 27 takımyıldızdan ve 13 bölümlü zodyaktan söz edilir. Antik Yunanlar, yıldızları kadir derecelerine göre sınıflandırmaya çalışmıştır.
Astronominin ilgi alanları ve dalları
Gök cisimlerinin konum ve hareketleri, başta bilgisayarlar ve fotoğraf aygıtları olmak üzere gelişmiş cihazların desteğiyle büyük bir hızla saptanabilmektedir. Bu nedenle modern astronomi daha çok gök cisimlerinin fiziksel doğasını gözlemlemeye ve anlamaya yönelmiştir.
Astronominin teorik astrofizik ve gözlemsel astronomi olmak üzere iki alana yöneldiği 1900’lü yıllardan itibaren astronomlar iki alan yerine birinde uzmanlaşmaya başlamıştır. Gözlemsel astronomi, verilerin elde edilmesiyle ilgilenmektedir. Teorik astrofizik ise gözlemlenen olguları anlamaya ve yorumlamaya çalışır. Astrofizik, gök cisimlerinin ve olaylarının kimyasal ve fiziksel özellikleri ile yapılarını inceleyen bir astronomi dalıdır. Astrofiziğin bir dalı olan kozmoloji ise evrenle ilgili olguları fiziksel bir sistem olarak incelemektedir.
Konuya göre astronomi
Genellikle uzayın bölgelerine göre (örneğin galaktik gökbilim) ve ilgili unsurların tipine göre dallara ayrılır (yıldızların oluşumu, kozmoloji).
Gözlemsel Astronomi
Tespit edilen partiküllerin tipine göre (ışık, nötrino) ya da dalga genişliğine (gözle görünen ışık, kızılötesi ışınlar, radyo dalgaları) göre dallara ayrılır ( Takımyıldızlar, Akanyıldızlar, Astrometri, Gök mekaniği, Nükleosentez)
Güneş Sistemi
Güneş, Gezegenler, Uydu, Cüce Gezegenler, Asteroitler, Meteor, Meteoritler, Kuyrukluyıldızlar,
Gezegenlerarası ortam
Yıldızlar
Galaktik Gök Bilimi
Galaktik Düzlem, Güneş Sistemi dışı gezegenler, Samanyolu Galaksisi, Yıldızlar arası Ortam
Galaksi-Dışı Gök Bilimi
Evren, Çekim Dalgaları, Galaksiler, Galaksi Grupları ve Galaksi Kümeleri, Kuasarlar, Ikiz Kuasar (Q0957+561), Kara Delikler, Kozmoloji, Galaksiler arası Ortam
Diğer İlgili Alanlar
Astrokimya, Astrobiyoloji, Astrososyobiyoloji, Astrososyoloji, Arkeoastronomi, Egzobiyoloji
