Finans dünyasında, özellikle hisse senedi piyasalarında sık olarak kullanılan spekülasyon terimi, yatırım araçları veya mallar ile ilgili riskleri üstlenip, satın almak vasıtasıyla oluşacak fiyat hareketleri üzerinden kâr elde etme amacı güden eylemlerdir. Spekülasyon bu tanımlamadan da anlaşılacağı üzere suç değildir. Bir malın veya ekonomik değer ifade eden olgunun (gayrimenkul, hisse senedi vb) yakın gelecekte daha değerli hale geleceği umuduyla önceden satın alınmasıdır. Spekülatör, bu tahminine uygun olarak söz konusu malı biriktirme yoluyla alabilir, piyasadan kademe kademe toplayabilir.
Spekülatör kime denir, ne iş yapar?
Bir finansal yatırım nesnesi olarak spekülasyonda gelecek dönemde oluşacak fiyat hareketlerini yüzde yüz öngörmek mümkün değildir. Bu işin getiri potansiyeli ne kadar yüksek olursa olsun zarar riski de oldukça yüksektir. Spekülatör yani; bir takım teknik bilgi, ekonomik ve sosyal donanım, finansal bilgi ve birikimiyle fiyat değişimlerini tahmin etmeye çalışan kişi bölgesel ve küresel haber akışına, siyasal gelişmelere duyarlı niteliklere sahiptir. Spekülatör, daha açık bir ifadeyle; ilgi duyduğu sektöre ait kısa, orta ve uzun vadeli fiyat hareketlerini doğru tahmin ederse aldığı riskten kâr elde eden kişidir.
Yukarıdaki kısa tanımdan da anlaşılacağı üzere spekülasyonu yapan kişi olan spekülatör, ilgi gösterilen malın temel değerinden çok fiyat hareketlerine odaklanır. Fiyat hareketlerinde yukarı yönlü hareketleri bekliyorsa alım ağırlıklı, aşağı yönlü yani düşüş öngörüsü baskınsa satış teknikleri uygular. Spekülatör için özellikle sıra dışı sosyal olaylar, ani gelişen küresel ölçekli krizler veya büyük çaplı felaketler öngörülmesi tesadüfe bağlı gelişmelerdir. Bunun yanında spekülasyon yapan kişi veya kurumların, sıradan yatırımcılara göre çok büyük teknik avantajları vardır. Teknik ve temel analiz avantajı yanında banka, uzman destekli veri akışı bakımından önemli artılara sahiptir. Örneğin bir spekülatör, A hissesi için güncel piyasa hareketleri konusunda derinlikli bilgilere sahiptir. İlgi duyduğu sektör hakkında çok boyutlu bilgi ağına sahiptir.
Finansal piyasa işlemlerinde risk olgusu her zaman çok önemlidir. Kabul edilebilir risklerin belirlenerek zarar kes yapılması, gerekirse piyasaya ters hareketler yapma iradesi taşıyacak kadar güçlü öngörülere sahip olunması spekülatörlerin belirleyici özelliklerindendir. Finansal tehlikeler (zarara neden olma potansiyeli olan gelişmeler, olgular) ile bu tehlikelerin zarar ettirme olasılıkları spekülasyonun doğal unsurlarıdır.
