Bu Yazıda Neler Var?
Zamir (Adıl) Nedir?
İsimlerin yerini geçici olarak tutan, onları temsil eden kelimelerdir. Bu açıdan yerini tuttukları isimle anlam kazanırlar. Zamirler işlevleri ve yapılarına göre sınıflandırılırlar:
İşlevleri Bakımından Zamirler
Beşe ayrılırlar:
Şahıs Zamirleri
Şahısları temsil eden zamirlerdir. Üçü tekil, üçü çoğul olmak üzere altı tanedir: ben, sen, o; biz, siz, onlar. Zamirler de isimler gibi isme gelen çekim ekleriyle çekimlenirler:
Dönüşlülük Zamirleri
Dönüşlülük zamiri “kendi” ve bunun iyelik ekleriyle çekimlenmiş şeklidir. Bu zamir genellikle özneyi vurgulamak amacıyla kullanılır. “Kendi” zamiri, Arapça “bizzat, şahsen” kelimeleriyle de kullanılabilir. Hatta bazen bu sözcükler “kendi” zamirinin yerine kullanılır: ben kendim, o bizzat kendisi, o şahsen… Dönüşlülük zamirinin isim çekimleri şu şekildedir:
İşaret Zamirleri
Varlıkları işaret ederek karşılayan zamirlerdir: bu, şu, o, bunlar, şunlar, onlar. Bu zamirler işaret edilen şeyin uzaklığına göre kullanılırlar; bu, bunlar en yakını; şu, şunlar biraz uzaktakini; o, onlar ise en uzaktakini temsil ederler. Zamirler, varlıkların yerine kullanıldıkları için bir sözcüğün zamir olup olmadığının, zamir ise ne zamiri olduğunun anlaşılması için hangi sözcüğün yerine kullanıldığını bilmek gerekir.
“ Bu, hep böyleydi.” (“bu”nun temsil ettiği varlık önceden bilinmelidir.)
İşaret zamirlerinin hal çekimleri şu şekildedir:
Belgisizlik Zamirleri
Varlıkları belli belirsiz temsil eden zamirlerdir. Türkçede belirsizlik zamirleri çoğunlukla belirsizlik sıfatlarına iyelik ekinin getirilmesiyle oluşur: biri, kimi, bazısı, çoğu, hepsi, falanca, filanca, herkes, ötekisi, gibi sözcükler belirsizlik zamirlerinden bazılarıdır.
Biri bize doğru geliyor.
Hiçbirimiz bunu tahmin etmemiştik.
Soru Zamirleri
Varlıkları soru yoluyla temsil eden zamirlerdir. Soru ifade eden kelimelerle yapılır: kim, ne, nereye, neyi gibi sözcükler soru zamirlerinden bazılarıdır.
Neyi biliyorsun?
Hangisini soruyorsun?
Yapıları Bakımından Zamirler
Zamirler de diğer kelime çeşitleri gibi yapıları bakımından basit, türemiş, birleşik olmak üzere üçe ayrılırlar:
Basit Zamirler: Kök halindeki zamirlerdir: ben, sen, o, bu, şu, kim, ne gibi.
Türemiş Zamirler: Zamirlerin yapım eki almaları çok zor olduğu için bu tür zamirler azdır: ben+lik, sen+lik …
Birleşik Zamirler: Birden fazla kelimenin birleşmesiyle oluşan zamirlerdir: birçoğu, bir kısmı …
