13.YY’ın en önemli şairlerinden olan Yunus EMRE, sadece şiirleri değil Tasavvuf düşüncesiyle ve dolayısıyla felsefi yaklaşımlarıyla da Türk Edebiyat tarihinin köşe taşlarından birisidir. Genç kuşakların Yunus Emre Kimdir? Sorusunun yanıtını vermesi için büyük şair hakkında kısa bilgiler derledik…
Anadolu’da Türkçe şiirin öncüsü, tasavvuf ve halk şairi Yunus Emre (1238- 1320)…
Türk tasavvuf edebiyatı sahasında kendine has bir tarzın kurucusu olan Yunus Emre, Eskişehir’in Sivrihisar ilçesinde yer alan Sarıköy’de yetişmiş Ankara’nın Nallıhan ilçesindeki Taptuk Emre Dergâhı’nda yaşamıştır.
Ahmed Yesevî ile başlayan tekke şiiri geleneği, Yunus Emre’nin kendine özgü söyleyişle Anadolu’da yeniden ilgi odağına dönüşmüştür. Yalnız halk ve tekke şiirini değil, divan şiirini de etkileyen Yunus Emre, tasavvufla beslenen dizelerinde insanın kendisiyle, nesnelerle, Allah’la olan ilişkilerini işledi, ölüm, doğum, yaşama bağlılık, İlahi adalet, insan sevgisi gibi konuları ele aldı.
Yunus Emre’nin, Anadolu’da her geçen gün daha çok sevilen bir şahsiyet olması, sadece şiirleriyle değil duruşuyla ve halkın bir parçası olmasıyla gerçekleşmiştir. Sivrihisar yakınındaki Sarıköy’de doğmuş, çiftçilikle meşgul olmuş, Taptuk Emre adlı bir şeyhe intisap etmiş, tekkelerde yaşamış ve veliliğe ermiştir. Anadolu’da on ayrı yerde mezarı olduğu ileri sürülen Yunus EMRE, halk arsındaki inanca ve bazı tarihi kaynaklara göre Sarıköy’de ölmüştür.
Eskişehir – Ankara yolu üzerindeki Sarıköy istasyonu yakınında, Yunus EMRE’nin türbesi ve bir müze bulunmaktadır.
Eskikeşhir’deki Sarıköy ve Karaman dışında, Bursa; Aksaray ili Ortaköy ilçesi’nde; Ünye; Manisa’nın Kula ilçesi Emre mahallesi; Erzurum, Tuzcu(Dutçu) mahallesi; Isparta’nın Gönen ilçesi; Afyonkarahisar ilinin Sandıklı ilçesi; Sivas yakınında bir yol üstü. Ayrıca Tokat’ın Niksar ilçesinde ve Azerbaycan’da Şeki[26] şehrinde de Yunus Emre’ye ait makamlar bulunmaktadır.
Yunus Emre’nin Eserleri
Divan
Yunus Emre’nin şiirleri bu Divanda toplanmıştır. Şiirler aruz ölçüsüyle ve hece ölçüsüyle yazılmıştır. Fatih nüshası, Nuruosmaniye nüshası, Yahya Efendi nüshası, Karaman nüshası, Balıkesir nüshası, Niyazi Mısrî nüshası, Bursa nüshaları (kopya) bulunmaktadır.
Risaletü’n – Nushiye
1307’de yazıldığı sanılmaktadır. Eser, mesnevi tarzında yazılmıştır ve 573 beyitten oluşmaktadır. Eser; dinî, tasavvufî, ahlakî bir kitaptır. “Öğütler Kitabı” anlamına gelmektedir.
Bana Seni Gerek Seni
Aşkın aldı benden beni, bana seni gerek seni
Ben yanarım dün ü günü, bana seni gerek seni
Ne varlığa sevinirim, ne yokluğa yerinirim
Aşkın ile avunurum, bana seni gerek seni
Aşkın aşıkları öldürür, aşk denizine daldırır
Tecelli ile doldurur, bana seni gerek seni
Aşkın şarabından içem, Mecnun olup dağa düşem
Sensin dün ü gün endişem, bana seni gerek seni
Sofilere sohbet gerek, Ahilere Ahret gerek
Mecnunlara Leyli gerek, bana seni gerek seni
Eğer beni öldüreler, külüm göke savuralar
Toprağım anda çağıra, bana seni gerek seni
Cennet Cennet dedikleri birkaç köşkle birkaç huri
İsteyene ver sen anı, bana seni gerek seni
Yunus’dürür benim adım, gün geçtikçe artar odum
İki cihanda maksudum, bana seni gerek seni
Yunus EMRE
Kaynak:
Yunus Emre ve Tasavvuf Düşüncesi
Yunus Emre Enstitüsü
