Yazarına Ait Olmayan Sözler

İnternet, hayatı kolaylaştırdığı kadar zorlaştırıyor. Dikkatsiz bir hamle, yazarını ya da okuyanını zor durumda bırakabiliyor. Sonuçta bilginin güvenilirliği, kitaplarla kıyaslanamayacak kadar zayıf.
Kavramların, olguların açıklanması, bilimsel verilerin aktarılış biçimi de dahil olmak üzere her aşamada kesin teyit gerektirmekte.. Sonuç olarak,söz konusu internet kaynaklı bilgi ise en güvenilir siteye bile temkinli yaklaşmakta fayda var.

İnternet kolaylıktır, hızdır ve bu nedenle caziptir. Bu cazibeyi doğuran bir neden de dünyanın her tarafından yapılan sorgulama sonuçları olmasıdır. Ancak bu hızlı yanıtların doğruluğunu ölçen bir mekanizma henüz oluşturulabilmiş değil.  Keza internet üzerinden yayımlanan bir metin, yüklenen bir görsel hiç bir doğrulama gerektirmeden tüm dünya üzerinde hızla paylaşılmaktadır. Vincent Van Gogh’a ait bir tablo, adı hiç duyulmamış bir kişinin eseri olarak yüklenebilir. Yine ilkokul çağındaki bir kişiye ait dörtlük bir anda Arthur Rimbaud dizeleri olarak yayılabilir…

Yazarına Ait Olmayan Sözler…
Söylemedikleri sözlerin sorumluluğu kime aittir?..

Sosyal medyada en çok da Facebook üzerinden paylaşılan özlü sözlerin ya da dizelerin gerçekten imzası eklenen kişilere ait olup olmadığı araştırılmıyor. Uydurulmuş dizeler en çok Can Yücel ve Cemal Süreya imzasıyla paylaşılmakta. Yine Olric diye başlayan Oğuz Atay sözleri… Hiç düşünülmeden hızla yayılan ve gerçekte Oğuz Atay’ın Tutunamayanlar’ında ya da başka bir yapıtında olmayan bir iki cümle… Paylaşa paylaşa çoğalan bir dizenin imza kısmındaki Yılmaz Güney yazısı…

Can Yücel’e Ait Olmayan Şiirler

Can Yücel, en çok sevilen ve okunan şairlerimizin başında gelmekte. Bunun bir çok nedeni var. Şiiri şiir yapan unsurların bulunuşu yanında, topumun Can Yücel’i kendine yakın bulması da etkili.
Bu içten gelen yakınlıkla birlikte şaşırtıcı şekilde başarılı bir dille kaleme alınmış dizelerin Can Yücel’e mal edilmesi çok düşündürücü. Belirtmek isteğim şey, bu sözlerin Can Yücel’e ait olmadığının tespitinin zorluğundan çok tabiri caizse sahte şiirlerin anlaşılmasının zorluğudur. Örneğin, gerçekte Can Yücel’e ait olmayan ‘Ülke Bölünsün İstiyorum’ adlı şiir sosyal medyada neredeyse Can Yücel’in en ünlü şiiri olarak biliniyor:
“Ülke bölünsün istiyorum;
yandaş,yalaka ve yavşaklar bir tarafa
onurlu, şerefli, üreten emekçiler ve vatansever insanlar bir tarafa…”
Bu dizelerin gerçekten Can Yücel’e ait olduğunu düşünüp paylaşan insanların arasında edebiyat öğretmenlerinin bile olduğuna tanık olmak başlı başına üzücü bir durum. Keza benzer durumların başka yazarlar ve şairlerin adı kullanılarak oluşturulup, paylaşıldığı da bir gerçek. Bu sahte eşleştirmelerin, yanlış ya da eksik ürünlerin mağduru sadece Türk yazarlar da değil. Dostoyevski’den Hemingway’e, Bernard Shaw’dan Franz Kafka’ya kadar bir çok yazar ve düşünürün gerçekte kendilerine ait olmayan sözleri internet dünyasında paylaşım rekorları kırıyor…

Güvenilir Kaynak, Güvenilir Paylaşım Nedir?

Bir nevi isim ve telif hakkı ihlali sayılabilecek durumların önlenmesinde blog yazarlarından, sosyal medya kullanıcılara kadar hemen herkesin katkısı önemlidir. Öncelikle alıntı yapılan eserlerin adı mutlaka belirtilmelidir. Eğer mümkünse kitabın adı, sayfası, basım yılı ve yayınevi adı da verilmelidir.
Birazcık dikkat ve çaba yanında iyi niyetle yapılan paylaşımlardaki hatalar elbette ki anlayışla karşılanacaktır…

Şahbender KORKMAZ