Bu Yazıda Neler Var?
Yaşlılarda demans, depresyon ve deliryum gibi hastalıklar oldukça sık görülmektedir. Peki bu hastalıkların belirtileri, tedavisi ve önleyici tedbirler nelerdir?
Tüm dünyada yaşlı nüfus giderek artıyor. Daha uzun bir yaşam sürülmesine rağmen uzmanlar, 60 yaş ve üzeri nüfusun yaşam kalitesinin düşük seyrettiğini kaydediyor. Demans, depresyon ve deliryum gibi yaşlılarda sık görülen hastalıklara karşı bulmaca çözme, bahçe ile uğraşma ve kitap okuma gibi faaliyetler tavsiye ediliyor.
Yaşlı nüfusta yaşam kalitesinin düşük olmasına neden olan hastalıklar; kanser, kronik akciğer hastalıkları, kalp hastalıkları, kas ve iskelet sistemi hastalıkları, mental hastalıklar, sinir sistemi hastalıkları olarak sıralanıyor. Nöroloji uzmanlarına göre, yaşlılarda en sık görülen demans, depresyon ve deliryum gibi hastalıklar, ailelerin yanı sıra toplum sağlığını da etkilemekte.
Demans
Hafıza ve diğer zihinsel fonksiyonlarda ilerleyici bozulma ile ortaya çıkan demans, entelektüel kapasitenin kaybı durumu olarak adlandırılıyor. Demansın; beyin ya da beyin dışı olmak üzere, tedavi edilebilen ya da edilemeyen birçok nedeni bulunmakta. Alzheimer en sık görülen tipidir. Alzheimer hastalığı 65 yaş üzerindeki insanlarda yüzde 10, 85 yaş üzerinde ise yüzde 50 oranında görülür. Demansın diğer nedenleri ise beyin damar hastalıkları, ilerleyici beyin hastalıkları, genetik nedenler, travma, tümör, enfeksiyon ve şeker hastalığı, B12 vitamin eksikliği, guatr gibi beyin dışı hastalıklar olarak sıralanıyor.
Depresyon
Üzüntülü hissetme şeklinde seyreden, çevre ile iletişimin azaldığı, yaşamdan zevk alamama ile kendini gösteren depresyon ise en sık karşılaşılan yaşlı hastalıklarından ikincisi. Biyolojik nedenler, beyin kimyası, hormonlar, genetik nedenler, yaşamdaki olaylar ya da çeşitli beyin hastalıkları depresyona neden olabiliyor. Depresyon ile demansın birbiri ile karıştırılabildiğini kaydeden uzman, “Demansın ilk bulgusu depresyon olabilir veya demanslı hastada ek olarak depresyon ortaya çıkabilir veya demans-depresyon aynı anda ortaya çıkabilir.” ifadelerini kullanıyor.
Deliryum Nedir?
Yaşlılarda sık karşılaşılan ancak gözden kaçırılan bir diğer hastalık ise deliryum… Genellikle tedavi edilebilen bu hastalık, beyin işlevlerinin geçici bozukluğu olarak adlandırılıyor. Uzmanların belirttiğine göre; Hastalarda; bilinç bulanıklığı, dikkati toplama ve devam ettirme bozukluğu, bulunduğu yeri, zamanı ve kişileri bilememe durumu, hayaller görme, bilinç düzeyinde dalgalanma, konuşma bozukluğu, ellerde titreme, istemsiz hareketler, hareket etme kusuru gözlenmekte… Deliryum dönemindeki hastanın kendisi ya da çevresine zarar verebileceğini kaydeden uzmanlar, bunun önlenmesi gerektiğini vurguluyorlar.
Bulmaca Çözmek, Hobiler…
Yaşlı hastalar; Dengeli beslenmeli… Dönem dönem B12 vitamini kullanmalıdır. Egzersiz yapmak, Bol su tüketmek, Gündüz uyumayıp, gece belli saatte yatıp sabah belli saatte kalkmak önerilmektedir… Vücudun biyoelektrik ritmini etkileyecek çabalardan uzak durmak gerekmektedir. Kitap okumak, bulmaca çözmek gibi zihinsel faaliyetleri ve bahçe ile uğraşmak, resim yapmak, enstrüman çalmak gibi hoşa giden hobiler edinmek çok önemli. Belli aralıklarla sağlık kontrollerini yaptırmak da uzmanların önemle hatırlattıkları hususlardan.
