Bu Yazıda Neler Var?
Toprak profili, ana kaya veya ana materyal üzerinde uzanan toprak katına denilir. Herhangi bir toprak profiline bakıldığında yüzeyden alta doğru toprağın renk, yapı ve bünye gibi fiziksel özellikleri ile asitlik, besin kapasitesi gibi kimyasal özelliklerinin değiştiği görülür. Toprak, profilde görülen bu değişme ve horizonlaşma durumuna bağlı olarak sınıflandırılır. Normal bir toprak profilinde üstten alta doğru şu horizonlar görülür:
O Horizonu Nedir?
O horizonu: Organik maddeyi kapsayan üst horizon olup, burada çeşitli derecede ayrışmış organik madde ve humus yer alır. Bu horizon, sadece nemli soğuk bölgelerdeki bitkilerden dökülen organik artıkların toprak üzerinde birikmesiyle oluşur. Sıcak nemli bölgede, toprağa dökülen organik madde kısa süre içerisinde ayrıştığından organik horizon bulunmaz.
A Horizonu Nedir?
A horizonu: Mineral toprak tabakasının en üst katı olup organik maddenin karıştığı ve bu nedenle de genellikle koyu renkli olduğu toprağın yıkanma horizonudur. Yıkanmaya bağlı olarak bu horizondan kil gibi ince unsurlu maddeler ile bitki besin maddelerinin bir kısmı taşınmıştır. Organik maddenin etkisinden dolayı bu horizon genellikle taneli yapı gösterir. Soğuk nemli bölgelerde A horizonu aşırı derecede yıkanmaya uğradığı için genellikle boz renkli ve silis bakımından zengindir. Yarıkurak-yarı nemli bölgelerde koyu renklidir. Bu horizon; A1, A2 ve A3 rumuzları ile ifade edilen alt horizonlara ayrılır. Aı, organik maddenin en fazla bulunduğu horizondur, A2 yıkanmanın en fazla olduğu ve dolayısıyla A horizonunun özelliğini tam manasıyla yansıtan orta kattır. A3 ise A horizonu ile B horizonu arasındaki geçiş horizonudur.
B Horizonu Nedir?
B horizonu: A horizonundan yıkanan alkali maddeler kili oksitlerin biriktiği horizondur. Bu nedenle B horizonu genellikle açık renklidir, birikiminden dolay da ağır bünyeli olup blok ve kaba blok yapı gösterir. Yarıkurak bölgelerde bu horizonun altında beyaz renkli olan kireç lekeleri veya Kireç çiçekleri yer alır. A horizonuna nazaran asitlik düşüktür. Bu horizon da kendi arasında Bı, B2 ve B3 harfleri ile gösterilen alt horizonlara ayrılır. Bı, A ve B horizonları arasındaki bir geçiş horizonudur, B2 birikmenin hâkim olduğu honzondur, B3 ise C horizonu ile B horizonu arasındaki geçiş katıdır. Ayrıca, biriken maddenin özelliğini göstermek bakımından B horizonu isimlendirilir. Örneğin Bir demir, Bca karbonat birikiminin olduğunu gösterir.
C Horizonu Nedir?
C horizonu: Ana materyalin ayrıştığı bir horizon ana materyalin özelliğini sıkı şekilde yansıtır. Bu horizon yumuşak ana materyaller üzerinde birkaç cm ve daha fazla kalınlıkta iken sert kayalar üzerinde son derece sığdır.
R Horizonu Nedir?
R horizonu: Ana materyalin bulunduğu kattır. Ağaçların derine giden kökleri buradan besinlerini alırlar.
Toprak horizonlarından sadece A ve B horizonu esas toprak katını oluşturur. Buna toprağın solum katı ya da esas toprak katı da denilebilir.
