Tombolo Nedir? Nasıl Oluşur?

Tombolo nedir, nasıl oluşur? Türkiye’de ve dünyadaki örnekleri nerelerdedir? Coğrafya ilgilenen ve bu konu üzerine bilgi edinmek istenler için oldukça kapsamlı bir içerik oluşturduk.

Saplı ada olarak da bilinen ve bir coğrafya terimi olan tombolo nedir? Tombolo nasıl oluşur? soruları, eğitim hayatında olduğu gibi coğrafyaya meraklı amatör araştırmacılar tarafından da sıklıkla sorulmaktadır.

Farklı yeryüzü şekilleri, coğrafya literatüründe çeşitli sözcüklerle adlandırılır. Bunlardan biri olan tombolo oluşumu ve dünyadaki örnekleri ile dikkat çekmektedir.

Tombolo Nedir?

Yazımıza “tombolo nedir?” açıklayarak başlamak istiyoruz. Kısa bir tanımlamayla tombolo; açıkta olan bir adanın kıyı oku ile anakaraya bağlanması sonucunda ortaya çıkan yarımada görüntüsüdür.

Dört tarafı denizle çevrili olan kara parçası, coğrafya dilinde ada olarak adlandırılır. Üç tarafı denizle çevrili olan ve bir ucu anakaraya bağlı olan kara parçaları ise yarımada konumundadır. Tombolo ise aslında bir ada iken sonradan meydana gelen ve ada ile anakara arasında genellikle geniş olmayan bir bağlantının oluşması durumudur.

Daha anlaşılır bir ifade ile adanın sonradan anakara ile birleşerek, yarımada şeklini almasıdır. Türkiye’de ve dünyada örnekleri bulunan bu değişim sonucu ortaya çıkan görüntü, tombolo olarak anılır.

Tombolo Nasıl Oluşur?

Tombolo oluşumunun önemli nedenlerden biri, oluşan akıntılardır. Anakaraya yakın olan ada ile anakara arasının dar olması nedeniyle akıntılar, kum ve çakılları bir yerde toplayarak tombolo oluşumuna zemin hazırlar.

Diğer yandan adanın anakaraya en yakın olduğu kısımlara dökülen dolgu malzemeleri mesafeyi azaltmakta ve yine akıntının sağladığı doğal dolguların yapay dolgular ile birleşmesi de oluşumun hızlı olmasını sağlamaktadır.

Deniz dalgalarının her defasında sürüklediği çakıl, kum ve benzeri maddeler, zaman içerisinde birbirine kaynama yapmaktadır. Bu kaynama geniş dolgu kütlelerini oluştururken, sonraki akıntılarla gelen ufak çaplı maddeler de büyük kütleler ile birleşerek akıntının önüne set çekmeye başlar.

Akıntı, çakıl, kum ve benzeri maddelerden oluşan set halindeki kütleleri daha ileriye taşıyamadığı için, bölgeye gelen her parça zaman içerisinde kütlenin büyümesine ve dolayısıyla su yüzeyinde dar bir karanın oluşmasına neden olur.

Tombolo nasıl oluşur? Sorusunun bir diğer cevabı ise, denizin çekilmeye başlamasıdır. Bu çekilme sonucu oluşan kütleler su yüzeyine yaklaşsa da henüz ok oluşumunu tamamlamamıştır. Bu esnada denizin bir miktar çekilmesi, su yüzeyine çıkmamış oluşumun artık suyun yüzeyinde kalmasına ve zaman içerisinde kalıcı olmasına neden olur.

Dünyada Varlığı Bilinen Tombolo Oluşumları

Tombolo nedir ve nasıl oluşur? Konularında bilgi edinmemizin ardından şimdi gelin Türkiye’deki ve dünyadaki tomobolo oluşumlarına daha yakından bakalım. Tomobolo oluşumlarına şu örnekler verilebilir;

• Sinop Burnu – Sinop
• Kapıdağ Yarımadası – Balıkesir
• Hokkaido – Hakodate Japonya
• Quiberon – Fransa
• Ayre O Swinister – Shetland Adaları, İskoçya
• St Ninian’s Isle – Shetland Adaları, İskoçya
• Castletown Koyu – Langness, Man Adası
• Monemvasia – Yunanistan
• Llandudno – Galler
• Howth Head – Dublin, İrlanda
• Fingal Bay – Yeni Güney Galler, Avustralya
• Chesil Kıyısı – İngiltere
• Aupouri Yarımadası – Yeni Zelanda
• Kettla Ness – İskoçya
• Monte Argentario – İtalya
• Aden – Yemen
• Mersey Point – Batı Avustralya
• Presqu’ile Provincial Park – Kanada
• Palisadoes – Jamaika gibi, dünyada birçok tombolo oluşumu bulunmaktadır.

Bu içeriğimizde “tombolo nedir ve nasıl oluşur?” konusunu açıklamaya çalıştık. Coğrafyaya ilgi duyuyorsanız ve bu konuda daha detaylı bilgiler öğrenmek istiyorsanız “Falez nedir, nasıl oluşur?” başlıklı içeriğimizi de faydalı bulabilirsiniz.