Bu Yazıda Neler Var?
Spartaküs Kimdir? (MÖ 109 – MÖ 71)
Roma Cumhuriyeti’nde MÖ 109 – MÖ 71 yılları arasında yaşamış Trakyalı bir gladyatördür. Spartaküs Galyalılar, Kriksus, Oenomayus, Kastus ve Gannikus ile birlikte Üçüncü Köle Savaşı’nın kaçak köle liderlerinden biridir.
Spartaküs Ayaklanması
M.Ö 73-71 yılları arasındaki 3 yıl süren büyük isyandır. Tarihin İlk köle isyanıdır. Spartaküs Ayaklanması olarak bilinen bu isyanın önderliğini de Trakyalı köle olan Spartaküs yapmıştır.
Gladyatörlerin sahipleri için bir güvence ve para aracı olduğu yıllarda bu dövüşçüler bir çok olayda kullanılmıştır. Roma’da yaşanan iç savaşlarda ve çetin iktidar mücadelelerinde siyasetçiler gladyatörden faydalanmıştır. Böylece gladyatörler Roma da siyasi hayata yön vermişlerdir.Ölümle burun buruna yaşayan bu adamların isyan etme olasılığını göz önünde bulunduran senato bazı uygulamalar gerçekleştirmiştir.İşte Spartaküs de böyle bir ortamda Roma Ordusundan kaçmış haydutluk yapmış yakalanmış ve köle olarak satılmıştır.
Spartaküs kötü koşullara ve baskıya daha fazla dayanamaz, köleliğe karşı çıkar ve ezilenlerin örnek alacağı, anlatacağı destansı bir isyanı başlatır. Spartaküs ve arkadaşları sığındıkları Venüs Yanardağında küçük bir Roma birliği tarafından kuşatılır. Spartaküs ve arkadaşları, uçurumdan aşağıya inerek orduyu şaşırtırlar ve ablukayı yarıp kaçarlar.
Spartaküs ve arkadaşları gittikleri her yerde daha da çoğalırlar. Halkın büyük sempatisini kazanırlar ve desteklenirler. Spartaküs’ün 100.000 kişiye ulaşan köle ordusu Lucania şehrinde büyük bir savaşa girer ve Publius Variunis’u yener. Savaş sonucunda şehirlerden ganimetler alır. Böylece Spartaküs Güney İtalya’ya egemen olur. M.Ö 72’de iki konsül birlikleri Spartaküs’ün üzerine gönderir fakat Spartaküs orduları imha eder. Alpler’e doğru yürüyüşe geçer onu durdurmak isteyen Cisalpina Valisinin askerlerini yener ve yürüyüşe devam eder.
Köle ordusu Alpler’i aşınca herkes dağılabilir ve evine gidebilirdi ancak kimse gitmek istemedi Spartaküs de Lucinia’ya geri döner. Sayı ve techizat bakımından çok üstün olan Crassus komutasındaki ordu, Spartaküs’ü yener. Ağır kayıplar alır ve Messina’ya çekilir. Crassus, Spartaküs ve adamlarını kuşatır. Çok ağır kayıplar veren Spartaküs kuşatmayı yarar ve geri çekilir. M.Ö 71’de savaşmaya devam etmek isteyen köleler Romalılarca kılıçtan geçirilir. Spartaküs’de Crassus’a saldırmak üzereyken ağır yaralanır ve 4.000 adamıyla yakalanır. Roma’dan Capua’ya giden yol üzerinde çakılan sehpalar üzerinde idam edilir. Spartaküs’ün damaları kesilir ve tüm kanı çekilinceye kadar asılı kalır
Tarihteki en önemli köle isyanı böyle trajik bir sonla bitmiştir. Spartaküs ve adamlarının ölümünden sonra onun başlattığı özgürlük ve eşitlik mücadelesi günümüze kadar sürmüştür
Spartaküs Ayaklanmasının Sanat Alanındaki Etkileri
Howard Fast’ın Spartacus adılı romanı aynı isimle sinemaya aktarılmıştır; Spartaküs (Spartacus), (1960)
Aram İlyiç Haçaturyan’ın Spartacus adında bir bale eseri bulunmaktadır.
Spartacus Dizisi: Howard Fast’ın Spartacus adıyla yazmış olduğu roman Starz adlı Amerikan dizi ve sinema kanalı tarafından dizi haline dönüştürülmüştür.
Artur Koestler Spartaküs’ün Türkçeye çevrilmiş bir eseri bulunmaktadır..
