Bu Yazıda Neler Var?
Latincede okul anlamına gelen schola sözcüğünden türetilen ve scholasticus terimi olarak, okul felsefesi anlamında kullanılmıştır. Skolastik felsefeyi; İnanç ve bilgiyi kiliseyle uyumlu bir biçimde birleştirmeye çalışan Orta Çağ felsefesi olarak tanımlamak mümkündür. Teolojiyi temel alır ve onu destekler. Dogmatik nitelikleri ile tipik bir Ortaçağ felsefesidir.
Aristoteles, Skolastik düşüncenin dayanağı sayılır.
Skolastik felsefe, Patristik felsefenin devam etmesi ve Hristiyanlığın felsefi olarak sistematik hale getirilmesi yönündeki çabalardan meydana gelmiştir. Orta Çağ felsefesi denildiğinde ilk akla gelen skolastik felsefedir. Geniş bir tarihsel dönemi kapsar. Bir diğer önemli özelliği hem Hristiyan hem de İslam skolastiğinin varlığıdır. Felsefe tarihinde Skolastik, üç ayrı dönem olarak incelenir. Bu dönemler:
Erken Dönem Skolastik (800-1200’lü yıllar)
Yükseliş Döneminde Skolastik (1200-1300’lü yıllar)
Geç Dönem Skolastik (1300-1500’lü yıllar)
Yöntemsel olarak karakteristik özelliği felsefeyi dinin ya da aklı inancın alanına uygulayarak bu sorunların kavranılmasını amaçlar. Skolastik düşüncede yeni şeyler bulmak veya düşünceler üretmek arayışı bulunmaz. Tersine mevcut olanlardan bu felsefeye uygun olanları temellendirme ve uygun olmayanları çürütme yaklaşımı vardır. Bu yaklaşıma temel olan mantık, Aristotales’te ve Euklid geometrisi olmuştur.
Erken Dönem
Johannes Scottus (810-887), çeviri ve dersleriyle Orta Çağ düşüncesine mistisizmi getirmiş ve ilk skolastik düşünür olarak tarihe geçmiştir. Platon’un idea kuramıyla benzerlikler gösteren bir kavram realizmini kullanmıştır. Bu dönemin diğer önemli düşünürleri; Augustinus, Anselmus (1033-1108), Roscelinus (1050-1125) ve Petrus Abaelardus ilk akla gelenlerdir.
Yükseliş Dönemi
Batı dünyası, 12. asırdan itibaren Arap felsefesinin önemli yapıtlarıyla tanıştı. Felsefi eserlerin çevirileri Batı’da okunmaya başlandı. Aristoteles’in Arap düşün adamları tarafından yorumlanması olarak değerlendirilen bu kaynaklar, Aristotelizm düşüncesinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Yükseliş dönemi skolastiğinde etkili olan İbn-i Sina, özellikle Aristotales felsefesinin Arap dünyasında yer almasını sağlamıştır. Aristotales’in metinleri diğer islam filozofları gibi, onun çalışmaları üzerinden Batı’ya taşınmıştır.
Yine İslam filozofu İbni Rüşt, Aristotales’in yapıtlarını yorumlamış ve açıklamalar getirmiştir. Yahudi felsefesi ve Yahudi filozoflardan Moses Maimenides de bu dönemde etkili olan filozoflardan biridir. Aristotalesçidir ve din ile felsefeyi, inanç ile aklı birleştirme yönünde düşünceler üretmiştir. Yahudi ve İslam felsefeleri ile beslenen yükseliş dönemi skolastiği Aristotales felsefesini temel dayanak yapmıştır. Albertus Magnus ise Orta Çağın ve skolastiğin en önemli filozofu olarak bilinir. Doğa bilimleriyle ilgilenmiş bir düşünürdür. Aristotales felsefesinden sistemli bir yapı ortaya koymuştur.
Skolastik felsefenin son Dönemi
Skolastiğin son dönemi, felsefenin özerkleşerek dinden ayrıldığı dönemdir. Bu dönemde inanç ile aklın birleştirilme çabası terk edilmiştir. Kavramsal realizm gerilemiştir. Johannes Duns Scottus, Ockham’lı William ve Roger Bacon , Orta Çağ’dan Rönesans’a geçişin hazırlayıcı filozoflarındandır.
