Selma Lagerlöf Kimdir? Kısaca Hayatı ve Eserleri

Selma Lagerlöf ( 20 Kasım 1858 – 16 Mart 1940)

Nobel Ödülü’nü kazanan ilk kadın yazar olan Selma Lagerlöf, 1858 yılında İsveç Värmland’da doğdu. Çocukluğunda geçirdiği bir hastalık nedeniyle bir süre sakat kaldı. Bu dönemde evde özel eğitim gördü. 1882 yılında babasının onayı olmamasına rağmen Stockholm’deki öğretmen okuluna girdi.

Selma Lagerlöf eğitimine devam ederken, babasının ekonomik durumu bozuldu ve Marbacka çiftliği satıldı. Aynı zamanda babasının öldüğü 1885’te Landskrona’da öğretmenliğe başladı. İki ciltlik romanı Gösta Berlings Saga’yı bu sırada yazdı. 1924’te Mauritz Stiller’in sinemaya uyarladığı roman, Lagerlöf’ün doğup büyüdüğü Vaermland bölgesinin en parlak dönemini, bölgenin demir döküm atölyeleri ve küçük malikanelerle dolup taştığı yıllardaki yaşamı anlatıyordu.

1894’te İsveç’te romantizmin canlanışında önemli rolü olan Osynliga Länkar (Görünmez Bağlar)’ı yazdı. 1895’te bir burs kazanınca, öğretmenliği bıraktı ve kendini tümüyle yazmaya adadı. İtalya’ya yaptığı ziyaretten sonra Antikrists mirakler (Deccal’in Mucizeleri)’i adlı sosyalist içerikli romanını yayımladı. Bunu en iyi yapıtlarından biri sayılan En herrgårdssägen (Malikane öyküleri) ile Mısır ve Filistin’de geçirdiği kışın etkisiyle yazdığı, kendisine İsveç’in en önde gelen romancısı niteliğini sağlayan iki ciltlik Jerusalem (Kudüs) izledi. Selma Lagerlöf, İsveç’in en önemli yazarlarındandır. Diğer önemli yapıtları arasında, özlü ve güçlü bir anlatımı olan Herr Arnes penningar (Bay Arnes’in Hazinesi; 1904) yer alır.

Lagerlöf, I. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla birlikte çok sarsıldı. Birkaç yıl hiç yazmadı. Daha sonra Marbacka (1922), Ett Barns Memoarer (Bir Çocuğun Anıları; 1930) ve Dagbök för Selma Lagerlöf (Selma Lagerlöf’ün Günlüğü; 1932) adlı kitaplarında incelikli bir üslupla çocukluğunu anlattı. Vaermland’ı konu alan üçlemesiyle de tanınan Lagerlöf, çağdaş öykü yazarlarının en yeteneklilerinden biri sayılır.

Lagerlöf’ün en iyi eseri olarak gösterilen Nils Holgerssons underbara resa genom Sverige (Nils Holgersson’un yaban kazlarıyla maceraları) adlı kitabından yola çıkarak hazırlanan çizgi film dizisi, Türkiye’de Uçan Kaz adıyla gösterilmiştir. Türkçede ayrıca Kurtlar ve Uçan Kazlar adlı çocuk kitapları vardır.

Selma Lagerlöf’ün Eserleri

Gösta Berlings Saga (1891)
Osynliga länkar (1894)
Antikrists mirakler (1897)
En herrgårdssägen (1899)
Jerusalem (1901-02)
Herr Arnes penningar (1904)
Kristuslegender (1904)
Nils Holgerssons underbara resa genom Sverige (1906-07)
Liljecronas hem (1911)
Körkarlen (1912)
Kejsarn av Portugallien (1914)
Troll och Människor (1915)
Löwensköldska ringen (1925)
Carlotte Löwensköld (1927)
Anna Svärd (1928)
The Silver Mine
Zacharias Topelius

Selma Lagerlöf’ Kısa Notlar

1885-1895, Landskrona’daki kızlar için ilkokulda öğretmen olarak çalıştı.
Dagny dergisinde 1886-1888 bazı şiirleri yayımlandı.
1890, Gösta Berlings Saga beş bölümle birincilik ödülünü kazandı.
1891 Gösta Berlings Saga romanı tümüyle yayınlandı.
1895-1896 İtalya gezisi.
1897, Landskrona’dan Falun’a taşındı.
1899-1900, Frontier’de Sophie Elkan ile Filistin ve Mısır’ı ziyaret etti.
1907 çocukluk evini Mårbacka, malikanesi ve bahçeyi satın aldı.
1907, Uppsala Üniversitesi’nde fahri doktora unvanı verildi.
1909 Nobel Edebiyat Ödülü’nü aldı.
1910’da, Mårbacka çiftliğe ait arazileri, ormanları ve finans binalarını satın aldı.
1914 İsveç Akademisi’nde ilk kadın olarak seçildi.
1940 Selma Lagerlöf, Mårbacka’da öldü.

Bilgitor