Mustafa Kemal Atatürk’ün sekiz manevî evladından birisi olan Sabiha Gökçen, Türkiye’nin ilk kadın pilotlarındandır. Dünyanın ilk kadın savaş uçağı pilotu olan Sabiha Gökçen, 8.000 saate yakın uçuş gerçekleştirmiştir. Bu uçuşların otuz ikisi muharebe görevidir. Adı, Sabiha Gökçen Havalimanı’na verilmiştir.
Sabiha Gökçen, 22 Mart 1913 tarihinde Bursa’da doğdu. Anne ve babasını küçük yaşta kaybetti. Bakımını ağabeyi Neşet üstlendi. 1925’de Bursa’yı ziyaret eden Atatürk, evlerinin yakınındaki Hünkar Köşkü’nde konaklamaktaydı. Sabiha, Atatürk’e ulaştı ve okumak istediğini iletti. Atatürk, ağabeyinden izin alarak, zor şartlar altında yaşayan Sabiha’yı evlat edindi ve onu Ankara’ya götürdü.
Sabiha, Çankaya İlkokulu, Arnavutköy Amerikan Kız Koleji ve Üsküdar Amerikan Lisesi’nde eğitim gördü. Hastalığından dolayı öğrenimini yarıda kesip Heybeliada ve Viyana’da tedavi gördü. Fransızcasını ilerletmek için Paris’e gitti. 21 Haziran 1934’te çıkarılan 2525 sayılı Soyadı Kanunu sonrasında Mustafa Kemal, Sabiha’ya Gökçen soyadını verdi.
Sabiha Gökçen’in Havacılık kariyeri
Sabiha Gökçen, 1935 yılında Türkkuşu’nun açılış törenine katılmış ve planör gösterilerinden çok etkilenmiş ve havacılığa ilgi duymuştur. Atatürk’ün teşvikiyle, 1935’te Türk Hava Kurumu’nun Türk Kuşu Sivil Havacılık Okulu’na girmiş, Ankara’da yüksek planörcülük brövelerini almıştır. Gökçen, Kırım’da aldığı altı aylık yüksek planörcülük eğitimi aldı. Motorlu uçak okuluna devam etmek için Moskova’ya giderken, manevi kız kardeşi Zehra’nın ölüm haberini aldı ve yurda döndü. Üzüntüsünden her şeye küsen Sabiha, Atatürk’ün ısrarları ile yeniden çalışmalara başladı. Eskişehir Havacılık Okulu’nda Savmi Uçan ve Muhittin Bey’den özel uçuş eğitimi aldı. İlk kez 25 Şubat 1936’da motorlu uçak ile uçmaya başladı.
Atatürk’ün ölümünden sonra, kadınların orduda görev yapmasına ilişkin yasa çıkmadığı için ordudan ayrıldı. 1955 yılına kadar Türkkuşu Uçuş Okulu’na başöğretmen olarak görev yaptı. Türk Hava Kurumu yönetim kurulu üyesi oldu.
Gökçen, 1940 yılında Hava Okulu’nda görev yapan Üsteğmen Kemal Esiner ile evlendi. 1943’te eşini kaybetti.
Dünya tarihine adını yazdıran 20 havacıdan biri olan Sabiha Gökçen 22 Mart 2001 tarihinde, Gülhane Askerî Tıp Akademisi’nde hayatını kaybetti.
Ödül ve madalyaları
THK’nun bir numaralı Övünç (Murassa) Madalyası ve beratı,
Yugoslav Ordusunun en büyük nişanı olan Beyaz Kartal Nişanı ve ordu brövesi,
Romanya Ordusu Havacılık Brövesi,
Trakya ve Ege Manevraları’ndan dolayı verilen hatıra madalyalar,
Türk kadınının seçme ve seçilme hakkı kazanmasının 50. yılında TBMM’deki törende verilen mesleklerinde öncü kadınlar plaketi,
Selçuk Üniversitesi’nin fahri doktorluk payesi,
THK tarafından 1989’da verilen altın madalya,
1991’de Uluslararası Havacılık Federasyonu’nun havacılığın bütün dallarında üstün başarı gösteren havacılara verdiği FAI altın madalyası,
1996’da ABD’nin Maxwell Hava Üssü’ndeki törende “dünya tarihine adını yazdıran 20 havacıdan biri” unvanı,
Ordu, çeşitli dernek ve kuruluşların verdiği 28 adet plaket.
