Bu Yazıda Neler Var?
854 talihinde İran’ın Rey şehrinde doğan ve tam adı Ebu Bekr Muhammed Ibn Zekeriya El Razi olan bu tıp bilgini ilk göz ameliyatını yapmış ve sülfürik asidi bulmuştur.
Razi’nin Buluşları
Tıp, kimya, simya ve eczacılık gibi birçok alanda buluşlar veren Razi, bir göz hastalığı olan kataraktı ilk kez ameliyatla tedavi eden kişidir. Kızamık hastalığını suçiçeğinden İlmî esaslarla ayırmış, modern kimya ile kimya mühendisliğinin arasındaki geçişi kurmuş, alerjik astımı keşfetmiş, saf alkolü ve tıpta kullanım şeklini bulmuştur.
Razi’nin Eserleri
Bu büyük tıp dâhisi bilimin çeşitli alanlarında 184 tane kitap ve çeşitli makaleler yazmıştır. Zamanının en iyi doktoru olarak bilinmektedir. Aynı zamanda bir öğretmen olarak çok sayıda doktor yetiştirmiş, zengin olsun, yoksul olsun bütün hastalara, hasta muamelesi yapmış, “Bana mı sordunuz da hasta oldunuz kardeşim!” dememiş ya da “Fiş almazsan şu kadara olur” gibi bir pazarlık içine girmemiş, ameliyat ettiği hastaların içinde gazlı bez, makas, pamuk falan unutmamış, bademciklerinden ameliyat olacak olanların böbreklerini almamıştır.
Batılılarca tercüme edilen birçok eserinden öğrenildiğine göre katarakt olmuş göz merceğinin ameliyatla çıkarılması yine ilk kez bu tıp âlimine nasip olmuştur. Yine aynı kaynaklarda ilk kez, gözbebeğinin daralıp genişlemesi mekanizmasından bahsedilmiş ve bu mekanizmanın ışığın yoğunluğuna bağlı olarak hareket eden ufak kasların varlığına bağlı olduğunu açıklamıştır.
Razi, alerji ve immünolojide de bilime ilk yön gösterenlerden olmuştur. ‘Koklama Duyusu’ isimli kitabında rinit (saman nezlesi) oluşumunu izah etmiş, alerjik astımı anlatmıştır. Aynı zamanda vücuttaki ateş yükselmesi halinin vücudun hastalıkla savaşma şekli ve doğal bir savunma mekanizması olduğunu ilk fark eden kişidir. Aynca ilk diş dolgusunu da Razi bulmuştur.
Doğduğu 27 Ağustos günü, İran’da tıp bayramı olarak kutlanan Razi, 923 tarihinde Bağdat’ta ölmüştür.
