Bu Yazıda Neler Var?
Ormanların faydaları her geçen zaman artıyor ve yeni faydalarının varlığı anlaşılıyor. Ormanların bilinen faydalarını iki ana başlık altında sınıflandırmanın daha doğru olacağını belirtmek gerekli. Maddi faydalar ve Kolektif faydalar.
Ormanların Maddi Faydaları Nelerdir?
Ormanlar, yapım ve ısı enerjisi olarak kullanılmanın yanında yan ürünlerinin de maddi yarar ürettiği değerlerdir. Orman ürünleri, çeşitli sektör ve sanayi kollarında hammadde olarak kullanılmaktadır. Her şeyden önce konut ve işyerlerinde, kimya ve diğer sanayi kuruluşlarında, madencilik, ulaştırma, bayındırlık gibi ekonomik faaliyetlerde odun hammaddesi kullanımı sürekli artmaktadır. Odun, hammadde olarak büyük önem kazanmıştır. Bu durumun nedeni, sahip olduğu teknolojik vasıflarından ve devamlı üreyebilen; iyi bakıldığı takdirde tükenmez bir kaynağı olmasından ileri gelmektedir.
Odunun yakacak olarak kullanımı, teknolojinin gelişmesi ve elektrik enerjisi, petrol, maden kömürü gibi çeşitli enerji maddelerinin bulunmasına rağmen devam etmektedir. Dünyadaki odun üretiminin hemen hemen % 50’si yakacak olarak kullanılmaktadır. Odunun yakacak olarak kullanılması, gelişmekte olan ülkelerde % 80 oranına kadar ulaşmaktadır.
Ormandan elde edilen yan ürünler önemli bir endüstriyel kaynak özelliği kazanmaktadır. Ormanlardan elde edilen tali ürünler, parfümeri, boya, ilaç, dericilik, tecrit malzemesi gibi ham madde kaynaklarına dönüşmektedir. Türkiye’de reçine, sığla yağı, palamut, mazı, defne yaprağı, çam fıstığı, sumak, kestane, ıhlamur çiçeği, mahlep, meyan kökü ve keçiboynuzu vb. gibi orman tali ürünleri yaygın olarak üretilmektedir.
Ormanların Kolektif Faydaları Nelerdir?
Ormanın kolektif faydaları, maddi faydaları ile kıyaslanmayacak kadar fazladır. Ormanlar, bulundukları yerin iklimini, kara iklim tipinden ılıman iklim tipine yöneltirler. Böylece don, kuraklık, aşırı sıcaklık, fırtına gibi zararları önler ve azaltırlar. Ormanın etkisi altında kalan sahaların nisbi rutubeti fazladır. Akarsu ve kaynakların verimi, düzenli ve süreklilik arz eder.
Ormanların tarımı, hayvancılığı, bayındırlık tesislerini koruması; karada ve deniz kıyılarında kumulların teşekkülüne engel olması; bataklıkları kurutmak, havaya saf oksijen vermek, gürültüyü ve hava kirliliğini önlemek suretiyle insan sağlığına yardım etmesi; çeşitli av hayvanlarını barındırıp beslemekle yurdun tabii varlığını ve güzelliğini zenginleştirmesi gibi hususlar kolektif hizmetlerinin başlıcalarını teşkil eder.
Türkiye Ormanları
2015 yılı itibarıyla yapılan tespitlere göre ormanlık alanlar, ülke alanının %28,6’sını kaplamaktadır. Bu alanlara ağaçsız orman alanları dahil edilmemiştir. 2013-2015 yılları arasında yenilenen orman amenajman planlarının ENVANİS veri tabanında güncellenmesi sonucu elde edilen verilere göre ülke ormanlık alan miktarı 22,3 milyon hektar olarak tespit edilmiştir. Bu ormanlık alan miktarı ülke genel alanının %28,6’sıdır
Ormanlık alanın %33’ünü yapraklı ormanlar (meşe, kayın, kızılağaç, kestane, gürgen gibi ağaç türleri), % 48’ini iğne yapraklı (ibreli) ormanlar (kızılçam, karaçam, sarıçam, göknar, ladin, sedir gibi ağaç türleri), %19’unu ise ibreli+ yapraklı karışık ormanlar kaplamaktadır. Ormanlarda yayılış alanı olarak en fazla meşe (5,9 milyon ha) yayılış göstermekte, ondan sonra alan büyüklüğü sırasına göre kızılçam, karaçam, kayın, sarıçam, ardıç, göknar, sedir, ladin, fıstıkçamı, kızılağaç, kestane, gürgen, kavak, ıhlamur, dişbudak ve okaliptüs gelmektedir. Ormanlarda yayılış gösteren ağaç türlerinin oluşturduğu ormanların normal kapalı, boşluklu kapalı ve toplam alanları
