Monarşi çeşitleri; saltanat haklarının sınırlanmasına ve hükümdarın tahta geçiş biçimine göre ikiye ayrılmaktadır. Bunlar da kendi içinde ikiye ayrılır. Bunları özet şeklide sizlere aktaracağız…
1) Saltanat Haklarının Sınırlamasına Göre Monarşi Çeşitleri
Mutlak monarşi ve meşruti monarşi olarak ikiye ayrılır.
a) Mutlak Monarşi
Hükümdarın saltanat haklarının kanuni bir sınırlandırmaya tabi tutulmadığı monarşi türüdür. Hükümdar bütün iktidarı elinde toplar. Avrupa’da mutlak monarşi yönetimi kalmamıştır.
Günümüzde mutlak monarşiye örnek olarak Suudi Arabistan, Bhutan, Brunei Sultanlığı ve Swazialand Krallığı örnek olarak gösterilebilir.
b) Meşruti Monarşi
Hükümdarın saltanat haklarının kanuni bir sınırlandırmaya tabi tutulduğu monarşidir. Hükümdarın yanında, devlet iktidarını onunla birlikte paylaşan ve en azından bir kısmı halk tarafından seçilen bir organ, parlamento vardır. Hem hükümdar hem de organlar yetkilerini anayasadan alır.
Günümüzde Avrupa’da İngiltere, Belçika, Lüksemburg, Norveç, Danimarka, İsveç ve Hollanda’da meşruti monarşi söz konusudur.
2) Hükümdarın Tahta Geçiş Biçimine Göre Monarşi Çeşitleri
a) İrsi Monarşiler
Hükümdarın saltanat hakkını belirli bir hanedana mensup olmasından dolayı kazandığı monarşi türüdür.
b) Seçimli Monarşi
Hükümdarın saltanat hakkını seçimle kazandığı monarşi türüdür.
Hükümdarı devletin ileri gelenleri seçer. Seçilen kral ömür boyu görevde kalır. Genellikle ölüm sonrası seçim yapılmaz, kralın çocuğu tahta çıkar. Böylece seçimli monarşi, irsi monarşiye dönüşmüş olur.
Kralın ölümün ardından oğlu yerine gelmiyorsa, yerine yine seçimle kral belirleniyorsa, böyle bir devlet şeklini monarşi olarak kabul etmemek gerekir.
