Bu Yazıda Neler Var?
Miladi takvim, Papa 13. Gregorius tarafından Jülyen takviminin yerine yaptırılan takvimdir. Gregoryen takvimi de denmektedir. Adından da anlaşılacağı üzere Milat’ı tarih başlangıç olarak kabul eder. Dünya, Güneş’in etrafında 365 gün 6 saatlik bir zaman içerisinde dönüşünü tamamlamaktadır. Miladi takvim bu süreyi “1 yıl” olarak kabul etmektedir.
Bir senede 10,8 saniyelik hata oranıyla dünyanın en güvenilir takvimi olan Miladi takvimin en yaygın takvim olması bu haklı nedenlere dayanır. Kısacası hassas ve güvenilirliği yüksek bir takvimdir.
4 Ekim 1582’de kabul edilmiş, farklı tarihlerde önce Avrupa’da daha sonra da öteki ülkelerde yaygınlaşmıştır.
Gregoryen takvim oluşturulurken Jülyen takvimine 10 gün eklenmiştir. Yani 5 Ekim Cuma günü, 15 Ekim Cuma olarak kabul edilmiştir. 1752 yılında kabul eden ülkeler ise 11 gün ekleme yapmak zorunda kalmışlardır.
Miladî takvimin, Türkiye Cumhuriyeti tarafından kabulü
Osmanlı İmparatorluğu; ilk önce Hicrî takvimi, daha sonra da 1 Mart’ı yılbaşı olarak kabul eden Malî takvimi kullanılmıştı. Cumhuriyet’le birlikte Malî 26 Kânun-i Evvel 1341’de (26 Aralık 1925) kabul edilen “Takvimde Tarih Mebdeinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun” ve “Günün 24 Saate Taksimi Hakkında Kanun” adlı iki ayrı yasayla 1 Ocak 1926’dan başlayarak Gregoryen takvim benimsenmiştir.
Söz konusu yasal düzenlemelerden sonra Yılbaşını 1 Ocak olarak alan bu takvim kabul edilmiştir. Bunun yanı sıra günü 12 saatlik gündüz ve 12 saat gece dilimlerine ayıran saat sistemi yerine 24 saatlik bir gün kabul edilmiştir.
Güvenilirliği
Gregoryen takvim, günümüze kadar kullanılan takvimler arasında en az hata barındırandır. Günümüzde bir ekinoks yılı 365,242375365 gündür (365 gün 5 saat 49 dakika 12 saniye). Gregoryen takvimde ortalama bir yıl 365.2425 gündür ve gerçek ekinoks yılı uzunluğuna oldukça yakındır.
Senede “ortalama” 0,000125 günlük bu çok küçük hata, yıllık olarak 10,8 saniyeye karşılık gelir. Takvim hesaplamasında bir günlük hatanın ortaya çıkması için yaklaşık 8000 yıl geçmesi gerekir. Bununla beraber 8000 senede bir ekinoks yılının uzunluğu da sabit kalmayıp hangi uzunlukta olacağı tam olarak kestirilemez. Bu sebeplerden dolayı Gregoryen takvim yeterli hassasiyette bir takvim olarak benimsenmiştir.
Yılbaşı
25 Mart olan yılın ilk günü, 1 Ocak olarak kabul edildi. Şubat ayının 28 gün olması durumu devam ettirildi.
Artık yıl nedir?
Artık yıllar, Şubat ayının 28 yerine 29 gün çektiği yıllardır. Bu uygulama, Dünyanın Güneş çevresindeki bir turu 365 gün değil, yaklaşık olarak 365 gün ve altı saat sürmesi nedeniyle her sene sonunda artan 6 saatlik süreleri bir tam güne çevirmek için oluşturulmuştur.
Gregoryen takvimde sonu -00 ile bitmeyen ve 4’e kalansız bölünebilen tüm yıllar artık yıldır. Sonu -00 ile biten yıllar, yani yüzüncü yıllar ise eğer 400’e bölünebiliyorlarsa artık yıl olabilirler. Mesela 1900 yılı artık yıl değilken 2000 yılı artık yıldır.
Artık yıllar, her dört senede bir tekrar ettiği için, en son artık yıl olan 2016’dan itibaren 2020, 2024, 2028, … şeklinde 2100 yılına kadar devam edecek; 2100 yılı 400’e kalansız bölünemeyeceği için artık yıl olmayacaktır.
Jülyen-Gregoryen çevrimi
2010 yılından beri, Jülyen takvimini Gregoryen takvime çevirmek için 14 gün ilave etmek gerekmektedir. Bu durum bazı Ortodoks Kiliselerinin Noel kutlama tarihlerini 7 Ocak yerine 8 Ocak olarak değiştirmesine neden olmuştur.
