Bu Yazıda Neler Var?
Mustafa Kemal Paşa Ankara’da Mebusan Meclisi toplanmadan önce milletvekilleriyle bir toplantı yapmıştır. Bu toplantıda Meclis-i Mebusan’da kabul ettirilmesine çalışılmak üzere bazı prensip kararları alınmıştır.
- M. Kemal’i Meclis Başkanlığına seçmek
- Meclis’te Müdafaa-i Hukuk Grubunu kurmak
- Vatanın bütünlüğüyle ilgili Meclis’te kararlar almak
Son Osmanlı Mebusan Meclisi 12 Ocak 1920’de toplandı. M. Kemal, Meclis Başkanı seçilemedi. Müdafaa-i Hukuk grubu kurulamadı ancak yerine Felah-ı Vatangrubu kuruldu. Vatanın bütünlüğü ile ilgili kararlar ise 28 Ocak 1920 günü Misak-ı Milli adıyla kabul edildi.
Misak-ı Milli Kararları
• 30 Ekim 1918 Mondros Ateşkesi’nin imzalandığı gün işgal altına girmemiş
Türk ve Müslümanların çoğunlukta olduğu yerler bir bütündür
parçalanamaz.
• Aynı güne kadar işgal altında kalmış Arap memleketlerinin durumu yöredeki Arap halkının kararına göre belirlenmelidir.
• Elviye-i Selase (Kars, Ardahan, Batum) ve Batı Trakya’da halk oylamasına
gidilmelidir.
• İstanbul ve Marmara’nın güvenliği sağlanırsa Boğazlar uluslararası ticaret gemilerine açık tutulabilir.
• Kapitülasyonlar hiçbir şekilde kabul edilemez.
• Azınlık hakları komşu ülkelerdeki Müslümanlara tanınan haklar kadar
olacaktır.
Önemi ve Sonuçları
• Misak-ı Milli ile yeni Türk devletinin milli ve bölünmez sınırları çizilmiştir.
• Misak-ı Milli ile Türk halkının en temel hakları istenmiştir.
• İtilaf Devletleri hükümete ve meclise baskı yaparak Misak-ı Milli’nin
değiştirilmesini istediler. Kabul edilmeyince Ali Rıza Paşa hükümetini istifa
ettirdiler. Yerine Salih Paşa hükümeti kuruldu. Kısa bir süre sonra Salih
Paşa’nın da istifasıyla Damat Ferit Paşa hükümeti yeniden kuruldu.
• İtilaf devletleri 16 Mart 1920 de İstanbul’u resmen işgal ederek Mebusan Meclisini dağıttılar. Birçok milletvekilini tutuklayarak Malta’ya sürgün ettiler.
• Bu gelişmeler TBMM’nin açılmasına zemin hazırlamıştır. Temsil Kurulu
başkanı M. Kemal 19 Mart 1920 de bir bildiri yayınlayarak “Ankara’da yeni
bir meclis açılacağını “ ilan etmiştir.
Uyarı: Misak-ı Milli’nin kabulü ile Milli Mücadele’nin esas programı ortaya konmuştur. Türk milleti ne için Kurtuluş Savaşı yapacağını burada ortaya koymuştur.
