Bu Yazıda Neler Var?
Günümüzde çok sık duyduğumuz manipüle etmek, manipülasyon Türkçe yönlendirme anlamına gelmekte. Ekonomide ve psikolojide önemli bir kavram olarak karşımıza çıkmakta ve seçmek, eklemek veya çıkartmak gibi yollar kullanarak çeşitli bilgileri bir amaca hizmet doğrultusunda değiştirmek anlamları taşıyor.
Manipülasyon teriminin, psikolojik ve ekonomik olmak üzere iki çeşit kullanımı vardır.
Ekonomide manipülasyon
Manipülasyonun bir finans terimi olarak kullanılması çok yaygındır. Özellikle borsada yapılan manipülasyonlar dikkat edilmesi gereken ciddi durumlardır. Keza irili ufaklı yatırımcı kitlesinin, yönlendirme yoluyla zarara uğraması söz konusudur. Başta Hisse senedi piyasası olmak üzere ekonomik ortamlarda yatırımcıları aldatarak bir menkul kıymeti almaya, satmaya ya sevk etmeye teşvik edici davranışları tanımlıyor. Hisse senedi veya başka menkul kıymet piyasalarında arz ve talebin karşı karşıya gelerek fiyatları belirlemesine olan işleyişin kasıtlı olarak, bilerek engellenmesinin anlamı piyasanın manipüle edilmesidir. Yaygın kullanımı olan bir diğer finans terimi spekülasyon ile karıştırılmamalıdır. Manipülasyonla, spekülasyon farklı kavramlardır. Sermaye Piyasası Kurulu yani SPK mevzuatı, manipülasyon yapmayı suç olarak saymaktadır. Spekülasyon yapmak ise serbesttir.
Psikolojik manipülasyon
Kişileri, psikolojik olarak manipüle edip; bu yolla bilgileri dışında ya da istemedikleri halde etkileme, etki altında bırakma veya farklı alanlara yönlendirme söz konusu olabilir. Bu tarz yönlendirme ya da etki altında alma yoluyla insanlar psikolojik olarak manipüle edilmiş olurlar. Bu yönlendirme sonucunda, kişilerin davranışlarında ya da davranış biçimlerinde çeşitli değişiklikler veya farklılıklar ortaya çıkmaktadır. Manipüle edilmiş kişilerde bir konu hakkında yeni ve ciddi kanaat değişiklikleri görülmekte ve farklılıklar ortaya çıkmaktadır.
Sonuç olarak, ekonomik veya psikolojik unsurların manipüle edilmesi, hem hukuki hem de etik bir sorundur. Manipülasyon yapmak, bilerek veya bilmeyerek bu duruma hizmet etmek ilgili yasalar tarafından suç olarak belirlenmiştir ve başka insanları zarara uğratması kaçınılmazdır.
