Bu Yazıda Neler Var?
Kolombiya Nerededir, Yaşam Şartları Nasıldır? Kolombiya Hakkında Her Şey
KOLOMBİYA’ nın kuzeybatısında Panama, güneyinde Ekvador ve Peru, doğusunda ise Brezilya ve Venezue yer alır.
Kolombiya’nın Coğrafyası
Kolombiya toprakları, kuzeyden güneye doğru Amazon Bölgesi ile Karayib Adaları’ndaki San Andrös ve Providencia adaları arasında 2.500 km boyunca uzanır. Beş doğal bölgeye ayrılır: And Bölgesi, Karayibler Kıyı Bölgesi, Büyük Okyanus Kıyısı, Llanolar’ın Doğusu ve Amazon Bölgesi.
And Dağları Kolombiyası’nda dağ sistemi en geniş kesimine (450 km) Ekvador sınırından başlayarak kuzeyden güneye doğru bir yelpaze gibi açılan kıvrımlı Uç sıradağ ya da Cordillera’da kavuşur. Kenarlarındaki ovalardan başlayarak birden yükselmeleri, Rio Magdalena, Patia Irmağı’nın yukarı çığırıyla Cauca’nın yer aldığı iki çöküntü çukuruyla birbirlerinden ayrılmaları hem yüzey şekillerine görkemli bir görünüm kazandırır, hem de ülkenin coğrafi bakımdan çeşitli bölümlere ayrılmasına neden olur. En önemli kütle olan Doğu Cordillerası, orta kesimde genişler (Tunja’da 230 km), sonra biri Guajira Yarımadası’na doğru alçalan, öbürü Venezuela Andları’yla birleşen iki kola ayrılır.
And sistemi dışında kalan alçak sıcak topraklar, yüz ölçümünün dörtte üçünü kaplar. 900 km boyunca uzanan Karayibler kıyı ovaları, Andlar’dan doğan ırmakların oluşturduğu birikinti ovalarının yan yana sıralanmasından oluşur.
Kolombiya’nın Tarihi
1510’da kurulan Darien, kıtadaki İspanyollar’ın ilk sürekli yerleşim merkezi oldu. Rodrigo de Bastidas Santa Marta’yı, ardından Perdo de Heredia Cartagena’yı kurdu.
İspanyol yayılması 1541’e dek sürdü: 1717’ye dek Yeni Granada Lima Genel Valiliği’ne bağlı kaldı. 1740’t an sonra Venezuela’yla birlikte Yeni Granada Genel Valiliği oluşturuldu; 1549’dan beri bir audiencia merkezi olan Bogotâ, bu valiliğin başkenti oldu.
Bir yandan Kızılderililerin (yerlerini kısa bir süre sonra Zenci kölelere bıraktılar) zorla çalıştırılmasıyla geniş topraklar değerlendirildi, öte yandan kıstağın varlığı Yeni Granada limanlarının zenginleşmesini ve korsanların buraya gelmesini sağladı. Peru’nun, Meksika’nın ve hatta Filipinler’in ürünleri Cartagena’yla Nombre de Dios’tan transit geçiyor ve İspanyol kalyonları her yıl Nombre de Dios Panayın’na mal getiriyordu.
10 Ağustos 1819’da Bolivar, Venezuela’yla Yeni Granada’nın birleştiğini ilan etti. Angostura Kongresi (17 Aralık 1819) sonunda kurulan Büyük Kolombiya Cumhuriyeti’ne 1821’de Panama, 1822’de Ekvador katıldı. Bu birlik, Bolivar’m ölümünden sonra bozuldu.
Kolombiya’nın Ekonomisi
Eskiden yalnızca tarım ve hayvancılığa dayanan Kolombiya ekonomisi zamanla çok çeşitlendi. Bir imalat sanayisi kesimi gelişti, özellikle 1975-76’dan beri fiyatları büyük ölçüde artmış bulunan kahvenin yardımıyla toplam dış satım değerlerinin dörtte üçünü tarım karşılamaktadır. Küçük köy işletmelerine dayanan tarım, daha çok hava koşullarına göre, yiyecek bitkileri (mısır, manyok, sebze, cennet muzu, patates, buğday ve arpa) ile ticaret bitkilerini (kahve, şekerkamışı, tütün, marihuana) ve bazı hayvan türlerini birlikte yetiştiren çok yönlü bir yapı gösterir.
Maden zenginliği olağanüstü olmamakla birlikte çeşitlidir; Doğu ve Orta sıradağlarında demir, kurşun ve bakır işletilir. Cordillera Centrai’da altın ve gümüş, özellikle Doğu Sıradağları’nda (Muzo Madeni) da ünlü zümrütler çıkarılır. Büyük miktarlarda kayatuzu ve deniz tuzu da üretilir.
