Kırım Savaşı Nasıl Çıkmıştır? Kırım Savaşı Sonuçları Nelerdir?

Kırım Savaşı Nasıl Çıkmıştır? Kırım Savaşı Sonuçları Nelerdir?

BÜYÜK devletlerin Ortadoğu üzerindeki çıkar çatışmalarının bir sonucu olan savaşın doğrudan nedeni, Rusya’nın Ortodoks Osmanlı uyruğunun koruyuculuğunu üstlenmek istemesiydi. Bir başka önemli etken de Filistin’deki kutsal yerlerde bulunan Katolik ve Rus Ortodoks kiliselerinin ayrıcalıkları konusunda Rusya ile Osmanlı Devleti müttefiki Fransa arasında çıkan anlaşmazlıktı.

Kırım Savaşının Başlaması

1853 yılı başlarında Prut Irmağı kıyısına 150.000 dolayında asker yığan Ruslar, Şubat 1853’te olağanüstü elçi olarak İstanbul’a gönderilen Prens Menşikov aracılığıyla Osmanlı Devleti’ nden Ortodoks uyruk üzerinde Rus korumasını istedi. Osmanlı Hükümeti bu isteği ve daha sonra verilen bir notayı geri çevirdi. Bunun üzerine Prut’u geçen Rus kuvvetleri Eflak ve Boğdan’ı işgale başladı.

Osmanlılar müttefiki İngiltere’nin de yardımıyla işgale karşı kararlı bir tutum takındı. İngiliz Donanması 23 Eylül’de İstanbul’a gönderildi. Osmanlı Devleti 4 Ekim’de Rusya’ya karşı savaş ilan ederek Eflak ve Boğdan’da karşı cephe açtı.

Karadeniz’deki Rus Donanması’nın Kasım sonunda Sinop’ta bir Osmanlı Filosunu batırmasının ardından, Fransız ve İngiliz donanmaları 1854 başında Osmanlı deniz taşımacılığını korumak için Karadeniz’e girdi. Ardından İngiltere ve Fransa’da 28 Mart’ta Rusya’ya savaş açtılar. Rusya savaşa girmesini engellemek istediği Avusturya’nın baskıları üzerine Eflak ve Boğdan’dan çekildi; daha sonra Avusturya bu toprakları işgal etti. Eylül’de Kırım’a asker çıkaran Müttefikler Sivastopol Kalesi’ni kuşattılar. Savaşın en büyük çarpışmaları 20 Eylül’de Alma Irmağı’nda, 25 Ekim’de Balaklava’da ve 5 Kasım’da İnkerman’da gerçekleşti. 26 Ocak’ta savaşa giren Piemonte de bölgeye 10.000 kişilik bir kuvvet gönderdi. Eylül 1885’te Fransızların Rus savunmasının kilit noktalarından biri otan Malahov’a karşı giriştikleri başarılı saldırıdan Uç gün sonra Ruslar, kaleleri havaya uçurarak ve gemilerini batırarak Sivastopol’ü terk ettiler.

Avusturya’nın Müttefikler’e katılma tehdidinden sonra, Rusya Şubat 1856’da barış için öne sürülen ön koşulları kabul etti. Paris Kongresi’nin (25 Şubat-30 Mart) sonunda imzalanan Paris Antlaşmasıyla savaş sona erdi.

Kırım Savaşının Sonuçları

Kırım Savaşı’nın en önemli özellikleri, ateş gücünün yüksekliği, telgrafın ve cerrahide anestezinin kullanılmaya başlanmasıydı. Siyasal düzeyde ise Ingiltere Ruslar’ın Boğazlar’a ilerleyişini durdururken, III. Napoleon dönemi Fransası da 1815 antlaşmalarının utancından kurtularak büyük bir prestij elde etti. Tuna’dan uzaklaştırılan Rusya, Balkanlar’da yayılma olanağını büyük ölçüde yitirirken Karadeniz’den de kovuldu. Osmanlı Devleti’nin ise en önemli kazancı Rusya’nın Karadeniz’deki askeri varlığının son bulmasıydı. Paris Antlaşması’ nın Osmanlı Devleti’ni Avrupa büyük devletleri arasına sokan ve toprak bütünlüğünü garanti eden hükümlerinin ise fiili bir değeri olmadığı yakın bir gelecekte anlaşıldı.

Antlaşmanın Eflak, Boğdan ve Sırbistan ile ilgili hükümleri ile Osmanlı Devleti’nin bu topraklar üzerindeki egemenliği de son derece zayıfladı. Ayrıca Kırım Savaşı, Osmanlı Devleti’nin ilk kez dışaruya borçlanmasına yol açtı. Piemonte ise savaşa katılmakla, İtalya’nın birliği sorununu Avrupa gündemine getirme olanağım elde etti.