Bu Yazıda Neler Var?
Keşmir Bölgesi Nerededir?
TOPRAKLARI Hindistan ile Pakistan arasında paylaşılan ve tarihsel önemi olan bir bölgedir. 222.236 knP’lik alanında 6.000.0000’a yakın insan yaşamaktadır. Hindistan’daki bölümü, ülkenin en kuzey topraklarını içine alan Cammu ve Keşmir eyaletleridir. Başkenti yaz aylarında Srinagar, kış aylarında Cammu’dur. Pakistan egemenliğinde kalan bölümün başkenti Mozattarabad’dır. Keşmir’in en verimli toprakları Hindistan bölümünde yer alırken nüfusun büyük kısmı da burada yaşar. Bölgenin yüzey şekilleri güneybatı-kuzeydoğu doğrultusunda Pir Panjal Sıradağları, Keşmir Vadisi, merkezi Himalayalar, Yukarı Hint Vadisi ve Karakum Sıradağlaradır.
Keşmir Bölgesi Tarihi
Keşmir, Ahmet Şah Dürrani tarafından fethedildiği 1757’den, Sih Rancit Singh tarafından fetheuildiği 1819’a kadar Afganistan’ın bir parçası olarak kaldı. Sihler’in İngilizler’e yenilmesi üzerine (1846) Keşmir, tngilizler tarafından tanınan Raca Cammulu Gulab Singh’e satıldı. Daha sonra, Tibet’in vasiliği altındaki Ladak’ı topraklarına katan Gulab Singh’in vârisleri, Hindistan’ın bağımsızlığına kadar egemenliklerini sürdürdüler. Bu Hindu egemenliği, dörtte üçü Müslüman olan halkta, o tarihten önce de zaten gerginlikler yaratmaya başladı: Şeyh Muhammet Abdullah 1932’de, Keşmir Müslümanları Konferansı’nı işte böyle bir ortam içinde gerçekleştirdi. 1947’de Hindistan’ın bölünmesi sırasında, Hindistan ile Pakistan arasında bir seçim yapması gereken Mihrace Hari Singh, kuşkusuz bağımsızlık elde etmek amacıyla, son seçme tarihi olan 15 Ağustos’u bilerek geçirdi; ama güneydoğuda derhal karışıklıklar çıkması ve arkadan Ekim ayında gerçekleşen Pakistan müdahalesi onu Şeyh Abdullah’a yanaşmak zorunda bıraktı. Şeyh Abdullah, durumun kötüleşmesi üzerine, Hindistan’ın yardım yapması karşılığında, ülkesinin birlik içinde yer almaşım kabul etmek zorunda kaldı; ancak, bunun için düzen kurulur kurulmaz bir plebisit yapılacaktı. 27 Ekim’de Hindistan askeri birlikleri Keşmir’e girdi. Pakistan ise, batıda ve kuzeyde kurulan bir Azad Keşmir (özgür Keşmir)’i savundu. Bu çatışma ancak BM’nin müdahalesi üzerine gerçekleşen 1 Ocak 1949 tarihli ateşkesle sona erdi.
1953’te bağımsızlık isteminde bulunan Şeyh Abdullah hapse atıldı. Nehru, onu ancak yaklaşık 11 yıl sonra, İkinci Keşmir Savaşı’ndan az önce serbrst bıraktı. 1963’te patlak veren bu savaşın nedeni, Azad Keşmir’den kitle halinde gelen Makiciler’in sınırdan içeri sızmalarıydı. Sorun uluslararası bir durum aldı. Diğer devletlerin baskısıyla 1966’da yapılan Taşkent Zirvesi’nde bir mütareke imzalandı. Buna göre son çatışmadan önceki statüko olduğu gibi korunacaktı. Ocak 1971’de Hindistan ile Pakistan, Bengladeş Savaşı sırasında bir kez daha karşı karşıya geldi. 17 Aralık’ta Hindistan Dakka şehrinde elde ettiği zaferden sonra tek taraflı olarak ateşkes kararı aldı; Pakistan birlikleri ise, Keşmir’de açtıkları cephede kayda değer bir başarı elde edemediler. A. Bhutto ile I. Gandhi arasında imzalanan Simla Antlaşmaları (1972), başka hükümler arasında bu ateşkes hattına uyulması hususunu da kesin bir hükme bağlıyordu.
