Bu Yazıda Neler Var?
Kemal Tahir Kimdir?
2. ABDÜLHAMİT’in hünkâr yaverlerinden Tabir Bey’in oğludur. Galatasaray Lisesi ikinci sınıfından ayrılarak Zonguldak Maden Işletmeleri’nde ambar memurluğu (1928-1932), İstanbul’da avukat kâtipliği yaptı. Vakit, Haber, Son Posta, Karagöz gazeteleriyle, Yedigün ve Karikatür dergilerinde düzeltmen, röportaj yazan, çevirmen, sekreter olarak çalıştı (1932-1938). Donanma Komutanlığı Askeri Mahkemesince Nazım Hikmet’le beraber tutuklanarak askeri isyana tahrik ve teşvik iddiasıyla 15 yıl hapse mahkûm edildi. Çankırı, Malatya, Çorum, Nevşehir cezaevlerinde yattı. 1950 Af Yasasiyla hapisten çıktıktan sonra takma adlarla aşk ve serüven romanları çevirdi, senaryolar yazdı. 1957’de Aziz Nesin’le birlikte Düşün Yayınevi’ni kurdu. Sonraki yıllarda yalnızca yazarlıkla uğraştı ve büyük üne kavuştu.
Kemal Tahir’in Sanatı ve kişiliği
İlk şiir denemeleri İçtihat’a çıktı (1931). Telif, çeviri, uyarlama, birçok öykü ve romanı çalıştığı gazete ve dergilerde yayımlandı. Tan’da tefrika edilen öyküleriyle (Göl İnsanları’ndan dört öykü sanatçı kişiliğinin ilk özgün örneklerini verdi (1941).
Sağırdere (1955), Körduman (1957), Kelleci Memet (1962) gibi ilk romanlarında, konu ve anlatım bakımından bir köy romancısı diye nitelendirilebilecek olan Kemal Tahir, sonraki romanlarına koyduğu siyasal ve toplumsal görüşleri nedeniyle yankı uyandırdı. Sağırdere ve Körduman’da kırsal kesimin yaşam biçimini, toplum yapısını, köylünün dünyasını işledi. Rahmet Yollan Kesti (1957) romanında ise eşkıyalık hareketlerinin toplumsal nedenlerini anlatarak, geleneksel yiğit ve mert eşkıya tipini gülünçleştirip, devlete başkaldıran bir zavallı olarak gösterdi. Yediçınar Yaylası’nda (1957) Meşrutiyet öncesi. Kelleci Memet ‘te (1962) Mütareke, Büyük Mal’da (1970) cumhuriyet dönemindeki siyasal ve toplumsal olguları işleyen Kemal Tahir, siyasal çekişmeler çerçevesinde Batılılaşma hareketini ve yeni Türk Devleti’nin oluşum sürecini anlattı. Esir Şehrin İnsanları (1956), Esir Şehrin Mahpusu (1962), Yorgun Savaşçı (1965), Kurt Kanunu (1969) ve Yol Ayrımı (1971) romanlarında yakın tarih olaylarının, İkinci Meşrutiyet, Mütareke, Kurtuluş Savaşı ve tek parti dönemlerinin siyasal ve toplumsal sorunlarını, bireylerin yaşamları çerçevesi içinde işledi.
Cumhuriyet dönemi Türk Edebiyatı’nın başta gelen isimlerinden olan Kemal Tahir, ele aldığı konulara yaklaşımıyla ülkenin düşünce hayatında da etkin oldu. Osmanlı Devleti’nin kuruluşunu, Ertuğrul, Osman ve Orhan Gâzi’lerin dönemlerini anlattığı Devlet Ana (1967) romanıyla 1968 Türk Dil Kurumu Roman Armağanı’nı; Yorgun Savaşçı (1965) ile de 1967-1968 Yunus Nadi Armağanı’nı kazandı. 1980’li yıllarda televizyon filmi olarak da çekilen Yorgun Savaşçı gösterime sokulmadan yakıldı. Ancak film 1993’te orjinali ve yeniden çekimiyle televizyon kanallarında gösterilmeye başlandı.
