Karst Nedir
Ganellikle yüzey sularından yoksun, mağaralarla, dolinlerle ve yeraltı ırmaklarıyla örülü bölge.
Karstik bölgeler, yeraltı sularının suda kolayca çözünen kireçtaşı (kalker) kütlelerini etkilemesiyle meydana gelir.
Karst yapısına dünyanın çeşitli bölgelerinde yaygın olarak rastlanır. Fransa’daki Causses, ABD’deki Yucatan Yarımadası, Kentucky ve Orta Batı, Türkiye’deki Toros Dağları ile Doğu Karadeniz Bölümü karstik bölgelerdir.
Karst yapısı, yüzeye yakın bölümlerinde bol çatlakla yoğun kireçtaşı kütleleri barındıran, iyi yağış alan ve gelişkin bir yeraltı suyu dolaşımına sahip olan arazilerde ortaya çıkar. Kireçtaşı (kalsiyum karbonat) doğada yaygın olarak bulunan hafif asitli sularda çabuk çözünür. Yağmur sulan çatlaklardan süzülerek ki-reçtaşını çözündürür ve çözeltiyi taşır. Yüzey malzemelerinin sürüklenmesi, çatlaklar boyunca uzanan ince dikey kırıkların oyuklu ve çentikli bir yüzey oluşturarak genişlemesine yol açar. Yeraltında çatlaklar boyunca akan su, çatlakları daha da genişleterek ve derinleştirerek mağaraları ve yeraltı kanallarını oluşturur. Dünyada başlıca mağaraların tümü olmasa bile çoğu karst alanlarındadır. Lapyalar, doğal köprüler ve pepino tepeleri karstik yapılardır. Kimi yerlerde su hiç bulunmazken, kimi yerlerde bir süre yüzeyde aktıktan sonra tekrar yeraltında kaybolan kaynaklara rastlanabilir. Kurak bölgelerde süzülen yüzey suları ufak kum tanelerini sürükleyerek kanallar oluşturur ve bunları dere yataklarına boşaltabilir. Bu kanallar çöktüğünde dolin görünümü veren ama birçok gerçek dolinde olduğu gibi aşağılardaki su tablasına ulaşmayan psödokarstik yapılar ortaya çıkar.
Karst engebesinin şeması
