İslami Bankacılık Nedir? İslama uygun Bankacılık ve Finans Sisteminin Türkiye’de ve diğer ülkelerde işleyişi hakkında kısa bilgilerin yer aldığı bu yazının ilginizi çekeceğini umuyoruz.
Tüm dünyada giderek daha çok duyulan ve yaygınlaşmaya başlayan İslami bankacılık, Müslüman ülkelerin dışında da alternatif bankacılık sistemi olarak değerlendirilmektedir. İslami finans ve bankacılık sisteminin temeli, yaşamın tüm alanlarında olduğu gibi ekonomide de İslami esasların ve kuralların belirleyiciliğidir. İslami kurallara uygun ekonomi için faizsiz ekonomik faaliyetlerin hayata geçişini sağlamak şarttır. Bundan dolayı ticari ve finansal faaliyetlerde faiz faktörü belirleyici bir unsur olarak öne çıkmaktadır. Keza bilindiği üzere İslamda faiz yasaktır. Bu nedenle finansman içeren işlemlerin temelinde faizin yer almaması ilk şarttır. Buna ilaveten iş ahlakının da İslam dini esaslarına uygun olması hedeflenir.
İslami uygun bankacılık ve finans sisteminin amacı, Müslümanların dini inanç ve ahlak anlayışlarından ödün vermeden, birikimlerini finansal olarak değerlendirmesidir. Keza günümüz ekonomi koşullarında üretime bireysel olarak katılımı mümkün olmayan birikimlerin olduğu gibi kalması değer kaybı anlamı taşımaktadır. İslami finansal yaklaşımın ekonomik anlamdaki amacı da tam olarak bu değer kaybının önlenmesi hatta kazanca dönüşmesidir. Buradaki kazanç, helal kazanç olarak nitelendirilen ve dini temellerden ödün verilmeyen kazançlardır. Kısaca özetlemek gerekirse İslama uygun bankacılık, İslam’ın gerektirdiği ahlaki değer yargılarına ve ilkelerinden ödün vermeden yönetilen bankacılık sistemidir. Sadece faizsiz bankacılık olarak nitelendirilmesi doğru değildir.
İslami finansal sistem içerisinde yer alan İslami bankacılık kavramının teknik anlamı; konvansiyonel para kredilerinin, maddi varlıklara ve gerçek hizmetlere dayalı işlemleri içermesidir. Bu sistemin ve modelin sosyal yönü ve hedefleri vardır. Bu hedef, ekonomik refahın tabana yayılması şeklinde özetlenebilir.
Türkiye’de bu yaklaşıma sahip, İslam dünyasına uygun bankacılık ve finans sistemiyle çalışan bankalar bulunmaktadır. Katılım bankacılığı sloganıyla faaliyetlerini sürdüren bazı bankalar, İslam esaslarına uygun bankacılık ve banka faaliyetleri çerçevesinde, katılım bankacılığı sistemi adı altında faaliyet yürütmektedir. Türkiye’de son yıllarda önemli bir gelişim gösteren katılım bankalarının faaliyetlerinde, faizsiz bankacılık işlemleri ve İslami temellere uygunluk koşulu aranmaktadır.
