Bu Yazıda Neler Var?
Osmanlı Devleti, Balkan Savaşları ile Bulgaristan, Karadağ, Yunanistan ve Sırbistan ile karşı karşıya gelmiştir.
Fransa’da ortaya çıkan ve yayılan milliyetçilik akımlarıyla çok uluslu devletler yıkılma sürecine girmişti. Osmanlı’nın da çok uluslu bir yapıya sahip olması, ortaya çıkan milliyetçilik ve özgürlük akımlarından olumsuz şekilde etkilenmesine neden oldu. Balkan topraklarında bu durum açığa çıkmaya başlamıştı.
Gayrimüslimlerin ayrılıkçı faaliyetleri Anadolu toprakları ve Boğazlar üzerinde emelleri olan devletleri harekete geçirmişti. 19. yüzyılda, Osmanlı Devleti çıkan ayaklanmaları bastırmak ve kaos ortamını yok etmek için önemli bir mücadele veriyordu…
Savaş öncesi Balkanlar ve isyan çalışmaları
Balkanlar’da huzursuzlukların artmasının ardından 17. yüzyılda Rusya, panslavist propagandayı bahane ederek Balkanlardaki ulusları Osmanlı’ya karşı kışkırtmaya başladı. Rusya’nın amacı Baltık Denizi ve Boğazlardaki emellerine ulaşabilmekti. Osmanlı Devleti, Trablusgarp’ta savaşırken Belgrad’ta bulunan Rus elçisi; Sırbistan ve Bulgaristan’ı Osmanlı’ya karşı kışkırtıyor ve Balkan topraklarını pay etmeleri gerektiğini söylüyordu. Sırbistan, Bulgaristan ile toprakları pay etmeye yanaşmamıştı.
Osmanlı’da ordu ittihatçı ve ihtilafçı olarak ikiye ayrılmış durumdaydı. Bu dönemde Sırbistan, Bulgaristan, Yunanistan ve Karadağ; Osmanlı Devleti’ne karşı savaş açmak için ittifak kurdu.
1878’de yapılan Berlin Anlaşması, Bulgaristan’ı memnun etmemişti. Öte yandan Bosna Hersek’in bağımsızlığı Sırbistan’ın ayrılıkçı anlayışını ön plana çıkardı. Balkanlar’da bunlar yaşanırken, 1912’de Rusya ve İngiltere boğazlar konusunda gizli bir protokol (1908 Reval Görüşmesi) yaptı.
I. Balkan Savaşı
Osmanlı, Balkan uluslarının Makedonya için ıslahat isteklerini kabul etmedi. 8 Ekim 1912’de Karadağ, Osmanlı Devletine savaş açtı. Osmanlı savaş ilan eden Karadağ; Sırbistan, Yunanistan ve Bulgaristan’dan destek aldı.
Osmanlı Devleti savaşın ilk çatışmasını Bulgarlara karşı yaşadı. Ordunun başında Nazım Paşa yer alıyordu. Osmanlı ordusu savaşa hazırlıksız yakalanmasından dolayı Trakya’yı bırakarak Çatalca’ya kadar çekildi.
Sırbistan’a karşı Kumova’da ağır bir yenilgi alındı. Yunanlılar da Prevezeyi aldı, ordularını Selanik’e gönderdi. Osmanlı kuvvetlerini komuta eden Tahsin Paşa, kurşun dahi sıkılmadan orduyu silahlarıyla birlikte Yunan birliklerine teslim etti. Selanik’i alan Yunanlılar; Bozcaada, Somatraki, Limni ve Taşoz adalarını da ele geçirdi. Sırbistan ve Karadağ ise Kuzey Arnavutluk’u ablukaya almış durumdaydı. Çatalca’ya kadar çekilen Osmanlı, Edirne’de Şükrü Paşa komutasında zor şartlarda direniyordu ancak yetersiz cephane ve erzak sebebiyle 22 Ekim 1912’de teslim olmak durumunda kaldılar. Osmanlı, Bulgaristan’dan ateşkes istedi ve çatışmalar durdu. Osmanlı ile Balkan Devletleri arasında 30 Mayıs 1912’de Londra Barış Antlaşması yapıldı.
Londra Barış Antlaşması’nın Sonuçları
- Antlaşmayla birlikte Osmanlı-Bulgar sınırı Midye-Enez hattı oldu. Ege Denizi’ne ulaşan Bulgaristan, I. Dünya Savaşı’na dek bölgede hüküm sürdü.
- Londra Antlaşması sonucunda İttihat ve Terakki’nin resmi iktidar dönemi başladı. Bab-ı Ali baskını ile hükümet İttihat ve Terakki’ye geçti.
- Ordu içine siyaset karışmasından ötürü başarısız olunduğunu düşünen Mustafa Kemal Paşa haklı çıktı.
- II. Balkan Savaşı’nın çıkmasıyla Londra Antlaşması’nın hükümleri geçersiz hale geldi.
