Huzur Romanının Özeti – Ahmet Hamdı Tanpınar

Eserin Yazarı: Ahmet Hamdı Tanpınar

Eserin Türü: Roman

Yapıt dört bölümdür, her bölüm romanın belli başlı dört kahramanından birinin adını taşır: İhsan, Nuran, Suat, Mümtaz.

Eserin merkezinde Mümtaz vardır. Öteki kişiler Mümtaz’ın çevresindedir. Mümtaz, amca­sının oğlu ve ağabey dediği İhsan’ın yanına gelmeden önce, çocukluğunu Anadolu da geçirmiş­tir. Babası, Rumlar tarafından öldürüldükten son­ra annesiyle bulunduktan yerden ayrılırlar.

Mümtaz daha sonra annesini kaybeder. Bu şekilde, hayatını büyük ölçüde etkileyen ölüm ol­gusuyla tekrar karşılaşır. Annesinin ölümünün tesirinin babasının ölümünden farkı, Mümtaz’ın tabiatla keşfettiği hayatla ölüm olgusunu aynı an­da yaşamasıdır.

Mümtaz, İstanbul’a gelerek amcasının oğlu İhsan’ın yanına yerleşir. İhsan, Galatasaray Lisesi’nde tarih öğretmenliği yapmaktadır. İhsan ve Macide Mümtaz’ın yetişmesinde büyük rol oynar. Özellikle İhsan, onun hem babası hem de hocası olmuştur. Mümtaz ulaştığı kültür seviyesinde İhsan’dan büyük ölçüde etkilenmiştir.

Galatasaray Lisesi’ni bitirdikten sonra Edebiyat Fakûltesi’ne giren Mümtaz, eski kültü­rün kıymetleriyle burada tanışır. Ancak bunların Mümtaz için kıymeti, bugünün ölçüleriyle de­ğerlendirilir. Mümtaz Edebiyat Fakültesi’ni biti­rir ve fakültede asistan olarak kalır. Aynı zaman­da şairdir.

Romanın birinci bölümünde olaylar, bir “gün” içinde geçer: Mümtaz, hasta İhsan’ın teda­visi ve evle ilgili işlerle uğraşmış, akşama doğru da bir yıldır sevdiği Nuran’ın boşanmış olduğu kocası Fahir’le barıştığını, onunla tekrar evlenip İzmir’e gideceğini öğrenmiştir.

İkinci ve üçüncü bölümlerde geriye dönüş­le. Mümtaz, Nuran ve Suat (Nuran’ın fakülteden arkadaşı) arasında daha önce geçmiş ve Suat’ın kendini asmasıyla sona eren üçlü aşk maceraları anlatılır.

Mümtaz’ın Nuran’a olan aşkı, onun haya­tında önemli değişikliklere sebep olur. Onun için Nuran’ın aşkı bir din gibidir.

Mümtaz, Şeyh Galib’in hayatı üzerine yaza­cağı bir romanda kendini ve aşkını da anlatmayı tasarlar; fakat düşüncesi gerçekleşmez. Nuran’ı seven Suat, onun Mümtaz ile evlenme hazırlığına girdiğini görünce, intihar eder. Bu olay evliliğin gerçekleşmemesine neden olur.

Dördüncü bölümde, hastalığı ağırlaşmış olan İhsan için ilaç bulmaya çalışan Mümtaz, ec­zane dönüşü Suat’ın hayaliyle karşılaşır. Bunun üzerine ruhsal bir sarsıntı geçirerek düşer.

Yüzü kan içinde eve gelir ve merdiven başına yı­ğılır. Bu sırada radyo. İkinci Dünya Savaşı’nm başladığını haber vermektedir.

Sonuç olarak yeni bir aydın tipi olan Müm­taz, eser içinde sürekli huzuru arar ve insanın hu­zurunun kendi özünde olduğu gerçeğini kavrar. Bir aydın tipi olarak Mümtaz’ın, toplumun yaşadı­ğı kültür çatışmasını kendi içinde, değerlerinde çö­züp huzura erişeceğini anlaması önemlidir. Yaza­rın roman içinde vermek istediği mesaj da budur.