Fiziksel, sosyal veya psikolojik olarak bir unsurun, başka bir unsur üzerindeki üstünlüğünü dile getiren hegemonya Yunanca kökenlidir. Günlük politik konuşmalarda bir sistem içerisindeki bir elemanın diğerlerinden üstün, baskın olduğunu belirtmek için kullanılır. Hegemonya (hegemonía), Marksist terminolojide daha teknik (sınıfsal) bir anlamlandırmaya tabi tutulmaktadır. Antonio Gramsci’nin eserlerinde baskın sınıfın boyun eğenlerin izniyle gücü kazanması olarak söz edilmektedir. Hegemonyanın zoraki bir yönetim olmadığı savlanır. Bu düşünceye göre burjuvazinin değerlerine göre işleyen kültürel ve ideolojik bir yöntemdir. Ekonomik ve siyasi yönleri vardır.
Politik içerik ve realitesi, bir sınıf ya da sınıf ittifakının toplumsal iktidarını yani egemenliğini ilan ve tesis etme aşamasında olabilir. Bu durumda toplumsal birer özne olan diğer sınıfların çıkarlarının da gözetilmesi gerçeği ortaya çıkar. Buradan çıkan sonuç hegemonyanın sonlandırılması değil, kapsama alanının değişmesi, daralması veya genişlemesidir. İnsanlık tarihinde toplumların üretim araçları ve ilişkisi ile belirlenen yönetimsel egemenlik esas olarak beraberinde hegemonya olgusunu getirmektedir. Bu sosyolojik olgunun detay olarak incelenmesinde tek bir sınıfın hegemonyası başat rol üstlenmelidir. Keza sınıf, zümre vb. egemen güçler bazen tek başına değil, işbirliği ile üstünlüğü elinde tutabilir. Toplumsal katmanlar veya ülkeler arasındaki benzer ilişkide hegemonyanın (üstünlüğün) her iki tarafın da iyiliği için olmayacağı aşikardır.
Dilimizde baskın, tahakküm eden gibi anlamlarda kullanılan hegemonya, yaşamın tek alanında gerçekleşen bir olay değildir. Tam olarak dilimizde baskın olma durumuyla açıklanabilecek bu ifadenin kapsamında ideolojik, medya ve kültür hegemonyası gibi formları vardır. Hukuk terminolojisinde de baskın bir grup tarafından uygulanan sosyal, kültürel, ideolojik veya ekonomik etki olarak tanım bulmaktadır.
Hegemonya ile Emperyalizm (sömürgecilik) arasındaki benzerlik üstün olma halidir. Ancak Emperyalizm, hegemonyayı da kapsayan zoraki bir tahakkümdür. Etkin olduğu ülkelerin kaynağını, ekonomik ve kültürel değerlerini ele geçiren bir anlayıştır.
hegemonya ile ilgili kavramlar aslında tüm hayat için geçerli. Erkek hegemonya,
kültürel hegemonya, ideolojik hegemonya bunlardan ilk akla gelen.