Bu Yazıda Neler Var?
Fizikte hareket veya Öz Türkçe karşılığı olan devinim, bir cismin sabit bir noktaya göre yerinin zamana karşı değişimi olarak tanımlanmaktadır. Hareketle alakalı olan bilim alanlarını, mekanik ve kinematik olarak sınıflandırmak mümkündür. Mekanikte kuvvet ve kütle üzerindeki etkisi incelenmektedir. Kinematikte ise kütlenin konumu, hızı gibi nitelikler incelenmektedir.
Hareketle ilgili en temel yasalar, Newton’un hareket yasaları olarak isimlendirilenlerdir. Aynı zamanda klasik mekanik kuramlarının temelini oluşturan söz konusu kanunlar (yasalar); Isaac Newton tarafından devinim halindeki bir cismin davranışlarının incelenmesi sonucunda elde edilmiştir.
Newton’un hareket Yasaları (Kanunları)
Newton’un I. Devinim Yasası (eylemsizlik): Bir cisme etki eden net bir kuvvet yoksa, o cisim durur. Şayet sabit hızla doğrusal olarak devinim halindeyse bu hareketini sürdürür.
Newton’un II. Devinim Yasası: Bir cismin momentumunun zamana karşı değişimi, cisme etki eden net kuvvet ile orantılı ve aynı yöndedir (P: momentum ; t: zaman ; F: kuvvet ; M: kütle ; V: hız ; a: ivme)
Newton’un III. Devinim Yasası (etki-tepki eşitliği): Evrendeki tüm kuvvetler birbirine eşit ve zıt yönlü çiftler halindedir. Bir cisim üzerine etki eden her harici kuvvet için ona eşit ve zıt yönde bir kuvvet bulunmaktadır.
Newton’un geliştirdiği kütlenin konumu ve kütlelerin birbirleri ile münasebetini formüle eden bu yaklaşım daha sonra Euler tarafından bir kütlenin iç hareketlerini de inceleyecek şekilde geliştirilmiştir. Süreklilik mekaniği olarak adlandırılan bu sahada iki boyutlu vektörler yerine, matris şeklinde ifade edilen tensörler kullanarak devinim formüle edilir. Tensörler, seçilen teğet düzleminin konumuna gore değişen çokluklardır.
Euler, Stokes, Navier-Stokes denklemleri süreklilik mekaniği kullanılarak geliştirilen denklemlerden ilk akla gelenlerdir. Navier-Stokes akışkanlar mekaniği olarak anılan sahanın temel denklemidir. Hava, su gibi ağdalı (viscosity) veya ağdasız akışkanlara ait hesaplamalar bu denklemler yardımı ile son derece sağlıklı olarak yapılabilmektedir.
Hareket Çeşitleri
Hareketli cisimler, bir yörünge üzerinde devinim halindedir. Hareketler, yörüngelerine ve hızlarına göre tasnif edilirler.
Yörüngelere Göre
1. Dairesel hareket: Aynı açısal hızla daire şeklinde bir yörünge izleyen cisimlerin hareketidir. Akrep ile yelkovanın hareketleri gibi.
2. Doğrusal hareket: Doğru şeklinde bir yörünge üzerinde hareket eden bir cismin hareketi.
3. Eğrisel hareket: Cismin izlediği yörünge bir eğri olan cisimlerin hareketidir. Bu çeşit yörünügelerde bir yönde devamlı etki eden bir kuvvet, cismi bir eğride devinmeye zorlar. Eğik veya yatay atış (top mermisinin yörüngesi) gibi.
Hızlarına Göre
Sabit hızlı devinim: Hareketi bir kuvvetin etkisi altında yapmayan ve yer değiştirmelerinde hızlarında artma veya azalma olmayan devinim türü.
Düzgün değişen devinim: Bir kuvvetin etkisi altında olan ve hareketli cismin hızında artma veya azalmaya sebep olan devinim türü. Cismin hızı artıyorsa düzgün hızlanan hareketten, azalıyorsa düzgün yavaşlayan hareketten söz edilir.
bilgitor.com/hareket-nedir-cesitleri-ve-ozellikleri/
