Nemli soğuk iklimlerin ikinci büyük toprak grubunu Gri kahverengi Podzolik topraklar teşkil eder. Bunlar Podzollara nazaran daha az yıkanmıştır. Bu toprakların çeşitli horizonları genellikle Podzolların horizonları ile uygunluk içindedir. Nitekim; A1 horizonunda orta derecede asit humus bulunur; A2 horizonu grimsi kahverenginde yıkanmış horizondur, ancak bu horizondaki yıkanma Podzollara nazaran azdır. Böylece, tipik Podzollarda olduğu gibi, A2 horizonu ne çok açık renkte ne de organik horizonla mineral toprak arasındaki sınır kesindir.
B horizonu kalın, sarımsı kahverengi ile açık kırmızımsı kahverengindedir. Kolloid ve bazlar birikmiştir, bu hâliyle de Podzollara benzer.
Gri kahverengi Podzolik topraklar, Podzollardan daha çok ve önemli bazlar ihtiva etmesine rağmen yine de asit reaksiyon gösterir. Yapraklarını döken ormanlar (meşe, kayın, akçaağaç ormanları), bu topraklar üzerinde iyi gelişir. Ormanlardaki ağaçlar, toprakların derin ve iyi gelişmiş olduğu kesimlerde B horizonunda bulunan bazları alır; bilâhare ağaçlar tarafından alınan bazlar, ağaçlardan hasıl olan organik döküntüler (dal, yaprak, vs.) hâlinde tekrar toprağa intikal eder. Böylece, tipik Podzollara nazaran Gri kahverengi Podzolik topraklarda bazlar devamlı yenilenmeye uğrar; başka kelimelerle, B horizonundan alınan bazlar, organik artıkların çürümesi ve mineralizasyonu ile tekrar B horizonunda birikir ve bu sayede toprakta baz yönünden fakirleşme meydana gelmez.
Gri kahverengi podzolikler, kireç ve gübre verildiğinde oldukça yüksek verimli topraklar haline gelerek özellikle tahıl tarıma uygun hale dönüştürülür. Mesela ABD’nin merkezi bölgelerinin doğusunda yağışın 90-110 cm olduğu kesimlerdeki Gri kahverengi Podzolik topraklar üzerinde çeşitli tahıl kültürü yapılır. Diğer taraftan Batı Avrupa’nın büyük bir bölümünde hem batıdaki denizel hem de nemli karasal iklim bölgelerinde gri kahverengi podzolik topraklar gelişmiş olup, bu sahalarda yer yer tarım yapılır. Küçük sahalar dahilinde Çin ve Japonya’nın kuzey bölgelerinde nemli karasal iklim kuşağında da bu Podzolikler bulunur.
Yaprağını döken ormanların yayılışıyla Gri kahverengi Podzolik toprakların yayılışı arasında sıkı bir ilişki vardır, yani yaprağını döken ormanların bulunduğu alanlarda hâkim toprak tipi, Gri kahverengi Podzoliklerdir.
Kahverengi Podzolik topraklar ise New England’ın güney kesiminde yaygın hâldedir; bunlar, Podzol ve gri kahverengi Podzollar arasında bir geçiş tipidir. Kahverengi Podzolik topraklarda sadece yıkanmış çok ince bir A2 horizonu mevcuttur. Bu topraklarda asit olmasına rağmen, bol miktarda gübre ve kireç verildiğinde yüksek derecede verimli tarım toprakları hâline dönüştürüür.
Zonal Topraklar Ana Sayfası için Tıklayınız…
