Bu Yazıda Neler Var?
Nobel Kimya Ödülü sahibi Fransız bilim insanı Jean Frederic Joliot-Curie, 19 Mart 1900’de Paris’te doğmuştur. Kimya ve Fizik Yüksekokulunu 1925’de bitirmiş sonrasında da Radyum enstitüsünde Marie Curie’e asistan olmuştur. Marie Curie’nin kızı İrène Curie’e aşık olmuş ve 1926 yılında evlenmiştir. Evliliklerinden sonra ikisi de soyadlarını Joliot-Curie olarak değiştirmiştir. Doktora tezini radyoaktif elementlerin elektrokimyası üzerine yapmıştır.
Jean Frederic – İrène çifti, atomun yapısı üzerine araştırmaları birlikte yapmıştır. Özellikle çekirdek incelemeleri yapmışlardır. Bu çalışmalar, 1932’de Chadwick’in nötronu keşfetmesine temel oluşturmuştur. 1935 yılında boron, magnezyum ve aluminyum gibi elementlerin atom çekirdeklerinin alfa partikülleriyle borbardımanından kısa ömürlü radyoizotopların yaratılmasıyla sonuçlanan yapay radyoaktivite keşfiyle Nobel Kimya Ödülü almışlardır.
Jean Frederic Joliot-Curie, 1937’de Radyum enstitüsünü bıraktı. Fransa Koleji’nde profesör olarak çalışmaya başladı. Burada uranyum ve ağır su kullanımı yoluyla kontrollü bölünme temelli başarılı bir nükleer santral kurulumu ihtiyaçları ve zincirleme tepkimeler üzerine çalıştı. Joliot-Curie, Einstein’ın başkan Roosevelt’e gönderilen Einstein-Szilard mektubunda zincirleme tepkimeler konusunda başarılı bilim adamı olarak adı geçen bilimcilerden biridir.
İkinci Dünya Savaşı yıllarında Almanya’nın Fransa’yı işgalinde Joliot, çalışmasının belge ve materyallerini büyük zorluklarla olsa da Hans von Halban, Moshe Feldenkrais ve Lew Kowarski ile birlikte İngiltere’ye kaçırabilmiştir.
Jean Frederic Joliot-Curie, insanlık ve barış için hayatını tehlikeye atan bu uğurda hiç taviz vermeyen büyük bir aydındır aynı zamanda. Fransa’nın işgali sırasında Ulusal Cephe üyesi olarak Fransız Direnişinde aktif bir rol almıştır. Bu rol filmlere konu olacak kadar tehlikeli ve zordu. Joliot’un laboratuvarındaki başyardımcısı Moureu, Paris Polis Müdürlüğü laboratuvarlarının başına atandı. Bütün sabotaj olaylarının incelenmesi, patlamamış bombaların, İngilizlerin paraşütle attıkları cephane ve silahlardan Nazilerin eline geçenlerin denetimi ve depolanması bu laboratuvarın göreviydi, Joliot ara sıra eski çalışma arkadaşının ziyaretine gidiyordu. Böylece önemli ve etkin zincir oluşturuldu. Polis müdürlüğündeki cephane ve silahlar çeşitli yollardan College de France laboratuvarlarına geliyor, oradan direnişçilere dağıtılıyordu.
Frederic Joliot ve Irène Joliot-Curie çifti, 1935’de Nobel Kimya ödülü layık görüldü. İşgalin bitince, Fransa Bilimsel Araştırmalar Ulusal Merkezi’e yönetici olarak atandı. 1945’te Fransa’nın ilk Atom Enerjisi yüksek komiserliği görevine getirildi. 1944’te Fransız fizikçiler Pierre Auger ve Jules Gueron Kanada’da Chalk River’da İngiliz nükleer silah araştırma programında çalışıyorlardı. Fransa Normandy işgalinden kurtulunca bu fizikçiler Frederic Joliot-Curie’ye Amerikan/İngiliz nükleer silah programı hakkında bilgi vermek için Fransaya döndüler. Frederic bu bilgiyi Sovyet arkadaşlarına geçti. 1948’de Fransa Atom Reaktörünün yapımında bulundu. 1956 yılında eşinin ölmesiyle eşinin yürüttüğü Sorbonne’daki Nükleer Fizik başkanlığı görevini devralmıştır.
Jean Frederic Joliot-Curie, Fransız Bilimler Akademisi ve Tıp Akademisi üyesiydi. Légion d’honneur madalyası sahibidir. Ay’da bulunan bir kratere -Joliot- adı verilmiştir. Ünlü bilim insanı 14 Ağustos 1958’de hayatını kaybetmiştir.
