Sultan Alparslan ve oğlu Melilkşah'a vezirlik yapmış Türk devlet adamıdır. Yaz- mış olduğı Siyasetnâme isimli eseri ve kurduğu Nizâmiye medresleri Türk eğitimine yaptığı en önemli katkılar arasındadır. Onun kurduğu medreseler Bağdat, İsfahan, Nişabur, Belh, Herat, Basra, Musul ve Amol'da açılmıştır. Bu eğitim kurumların asrı- nın en ileri eğitim yapan okulları arasında yer almaktadır. Nizamülmülk Alamut fedailerinden bir haşhaşi tarafından öldürülmüştür.