İşçi Sağlığı ve güvenliği kavramı, günümüz mevzuatında iş sağlığı ve güvenliği olarak yer almaktadır. Bu kavram dahilinde yer alan Ergonomi ise başlı başına bir bilim dalıdır. İnsanın, fiziksel ve psikolojik özelliklerini değerlendirip dikkate alarak, makine ve çevre ile olan uyumlu hale getirilmesi ergonomidir. Yunanca kökenli olup, Ergo (iş) ve nomos (yasa) sözcüklerinin birleştirilmesiyle oluşmuştur. Çalışma hayatında Ergonominin önemi de bu tanımdan anlaşılacağı gibi hayati bir konudur. Ergonomi, en temel anlatımıyla çalışanların iş ve iş ortamları ile uyumlu hale getirilmesi olup dinamik bir süreci de ifade eder.
Ergonomik deneyimler, çalışma hayatıyla birlikte başlamış günümüze kadar devam etmiştir. Ergonomiyle ilgili ilk kitap 1913 yılında yazılmış olan Munsterberg’in “Endüstriyel Etkinliklerde Psikoloji” adlı yapıttır. İlk deneysel psikoloji laboratuvarı ise Cambridge Üniversitesi tarafından 1921 yılında kurulmuştur.
Ergonomi ilk olarak 1949 yılında Murrell tarafından Oxford Üniversitesinde birçok bilim insanıyla görüştüğü sırada önerilmiş ve kabul edilmiştir.
Türkiye’de ergonomi alanındaki incelemeler ilk kez 1960’ların sonlarında, Çalışma Bakanlığı ve İTÜ tarafından yapılmaya başlanmıştır. 1971 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği bölümünde ilk kez ders olarak okutulmaya başlanmıştır.
Ergonominin hem çalışma ortamı hem iş ekipmanı hem de çalışanın fiziki ve ruhsal yapısı ile bütünleşik bir anlamı vardır. Esasen işin ve çalışanın tam bir uygunluğu ancak çalışma sisteminin ergonomik olması ile mümkündür. Çalışma sisteminin ergonomik olabilmesi için bazı koşullar gereklidir. Bunlar:
Yapılabilirlik
Katlanılabilirlik
Kabul edilebilirlik
Hoşlanılabilirlik
ve Kendini gerçekleştirebilirliktir.
İşin insana uyumlu hale getirilmesi için temel unsur “Ergonomik Çalışma Yeri Düzenleme” dir. 5 Ana başlık altında incelenir. Antropometrik, fizyolojik ve psikolojik açıdan çalışma yeri düzenleme ile birlikte, “enformasyon tekniğine dayalı çalışma yeri düzenleme” ve “güvenlik tekniğine (İSG) dayalı çalışma yeri düzenleme” bu başlıkları oluşturur.
Sonuç olarak Çalışma hayatında ergonominin önemi, sağlık ve güvenliğe verilen öneme eşittir. Bu sonuca varmak için DünyaSağlık Örgütü (WHO) tarafından yapılan Sağlık ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından yapılan İş Güvenliği tanımlamalarını anlamak yeterlidir. Kısacası Çalışanların iş hayatlarında fiziksel ve ruhsal olarak iyilik hali taşımaları ancak çalışma ortamının ergonomik tasarımı ile mümkündür. Bu da İşin ve iş ortamlarının kişiye uygun hale getirilmesini zorunlu kılar.
